1Był zaś pewien chory, Łazarz[1] z Betanii, wioski Marii i Marty, jej siostry. (Mt 21,17; Mt 26,1; Mk 14,1; Łk 10,38; Łk 22,1)2Była to ta Maria, która namaściła Pana mirrą[2] i otarła Jego stopy swoimi włosami – jej [to] brat Łazarz chorował. (Rdz 37,25; Rdz 43,11; Wj 20,23; Est 2,12; Ps 45,8; Przyp 7,17; Pnp 1,13; Pnp 3,6; Pnp 4,14; Pnp 5,1; Pnp 5,5; Pnp 5,13; Mt 2,11; Mt 26,7; Mk 14,3; Mk 15,23; Łk 7,38; Jan 12,3; Jan 19,39; Ap 18,13)3Siostry posłały więc do Niego wiadomość: Panie, oto ten, którego kochasz, choruje.4Gdy Jezus to usłyszał, powiedział: Ta choroba nie jest na śmierć, lecz na chwałę Bożą, aby Syn Boży był przez nią uwielbiony. (Jan 9,3)5Jezus zaś kochał Martę, jej siostrę i Łazarza.6Gdy więc usłyszał, że choruje, to jeszcze dwa dni pozostał w miejscu, gdzie przebywał,7a dopiero potem powiedział do swoich uczniów: Chodźmy znów do Judei.8Uczniowie powiedzieli: Rabbi! Dopiero co Żydzi[3] próbowali Cię ukamienować, a znów tam idziesz? (Jan 8,59; Jan 10,31)9Jezus odpowiedział: Czy dzień nie składa się z dwunastu godzin? Jeśli ktoś chodzi za dnia, nie potyka się, gdyż widzi światło tego świata. (Jan 8,12; Jan 9,4; Jan 12,35; Jan 12,46)10Jeśli jednak ktoś chodzi w nocy, potyka się, ponieważ nie ma w sobie światła.11Po tych słowach dodał: Łazarz, nasz przyjaciel, zasnął; ale idę zbudzić go ze snu. (Mt 9,24; Mt 27,52; 1 Kor 11,30; 1 Tes 4,13)12Uczniowie więc powiedzieli do Niego: Panie! Skoro zasnął, wyzdrowieje.13Jezus jednak miał na myśli jego śmierć; oni natomiast myśleli, że mówi o zwykłym śnie.14Wtedy Jezus powiedział im wyraźnie: Łazarz umarł;15i cieszę się ze względu na was – abyście uwierzyli – że Mnie tam nie było;[4] lecz chodźmy do niego.16Wówczas Tomasz, zwany Bliźniakiem, powiedział do współuczniów: Chodźmy i my, abyśmy z nim pomarli. (Mt 10,3; Jan 14,5; Jan 20,24; Jan 21,2; Dz 1,13)17Po przybyciu Jezus zastał go już od czterech dni leżącego w grobie.[5]18A Betania była blisko Jerozolimy, [odległa] o około piętnaście stadiów.[6] (Mt 21,17)19Wielu zaś spośród Żydów zeszło się u Marty i Marii, aby je pocieszyć po [stracie] brata. (Job 2,11)20Gdy więc Marta usłyszała, że Jezus idzie, wyszła Mu na spotkanie; Maria zaś siedziała w domu.21Marta zatem powiedziała do Jezusa: Panie! Gdybyś tu był, nie umarłby mój brat.22Ale i teraz wiem, że o cokolwiek poprosiłbyś Boga – da ci to Bóg.23Jezus do niej: Zmartwychwstanie twój brat.24Marta na to: Wiem, że zmartwychwstanie – przy zmartwychwstaniu, w dniu ostatecznym. (Iz 26,19; Dn 12,2; Jan 5,28; Jan 6,39; Dz 24,15; 1 Kor 15,51)25Jezus powiedział jej: Ja jestem zmartwychwstaniem i życiem; kto wierzy we Mnie, choćby nawet umarł – żyć będzie. (Jan 1,4; Jan 3,16; Jan 5,26; Jan 6,35; Jan 6,39)26A każdy, kto żyje i wierzy we Mnie, nie umrze na wieki. Czy wierzysz w to? (Jan 3,15; Jan 5,24; Jan 6,50; Jan 8,51)27Odpowiedziała: Tak, Panie! Ja wierzę,[7] że Ty jesteś Chrystusem, Synem Boga, który miał przyjść na świat. (Mt 16,16; Łk 2,11; Jan 6,14; Jan 6,69)28A gdy to powiedziała, odeszła i zawołała swoją siostrę Marię, mówiąc jej dyskretnie: Nauczyciel tu jest i woła cię. (Mt 26,18; Jan 13,13)29Ta zaś, gdy tylko to usłyszała, wstała śpiesznie i poszła do Niego.30Jezus natomiast nie wszedł do wioski, lecz był jeszcze w tym miejscu, gdzie spotkała Go Marta.31Żydzi więc, którzy byli z nią w domu i pocieszali ją, widząc, że Maria szybko wstała i wyszła, ruszyli za nią, myśląc, że idzie do grobu, aby tam płakać.32Maria tymczasem, gdy przyszła tam, gdzie był Jezus, i zobaczyła Go, upadła Mu do stóp, mówiąc Mu: Panie, gdybyś tu był, nie umarłby mój brat.33Jezus więc, widząc ją, jak płacze, i jak płaczą Żydzi, którzy z nią przyszli, wzruszył się[8] w duchu i przejął się.[9] (Jan 14,1; Rz 8,26)34Następnie zapytał: Gdzie go położyliście? Powiedzieli: Panie, chodź i zobacz.35Jezus zapłakał. (Łk 19,41; Jan 12,27; Jan 13,21)36Żydzi zaczęli mówić: Patrzcie, jak go kochał.37Niektórzy zaś z nich powiedzieli: Czy ten, który otworzył niewidomemu oczy, nie mógł sprawić, aby i ten nie umarł? (Jan 9,7; Jan 9,32)38Jezus zatem, ponownie wzruszony w sobie, poszedł do grobu. A była [to] grota i kamień leżał na niej.[10] (Mt 27,60; Mk 15,46; Łk 24,2; Jan 20,1)39Jezus polecił: Usuńcie ten kamień! Wtedy odezwała się Marta, siostra zmarłego: Panie! Już cuchnie, bo to jest czwarty [dzień]. (Jan 11,17)40Jezus jej na to: Czy ci nie powiedziałem, że jeśli uwierzysz, zobaczysz chwałę Boga? (Jan 11,4)41Usunęli więc kamień. Jezus zaś wzniósł oczy w górę i powiedział: Ojcze, dziękuję Ci, że Mnie wysłuchałeś. (Mt 11,25; Jan 17,1)42Ja jestem świadom, że zawsze Mnie wysłuchujesz, ale powiedziałem to ze względu na stojący wokół tłum – aby uwierzyli, że Ty Mnie posłałeś. (Jan 12,30; Jan 17,8; Jan 17,21)43Po tych słowach zawołał donośnym głosem: Łazarzu, wyjdź na zewnątrz!44[I] wyszedł umarły, mając nogi i ręce powiązane pasami płótna, a jego twarz była spowita w chustę. Jezus polecił im: Rozwiążcie go i pozwólcie mu odejść. (Jan 19,40; Jan 20,7)
Jezus i rozgrywki polityczne
45Wtedy wielu spośród Żydów, którzy przyszli do Marii i widzieli, co [Jezus] uczynił, uwierzyło w Niego. (Jan 2,23; Jan 7,31; Jan 8,30; Jan 10,42; Jan 12,11; Jan 12,42)46Niektórzy zaś z nich odeszli do faryzeuszów i powiedzieli im, czego Jezus dokonał. (Jan 11,57)47Arcykapłani zatem i faryzeusze zwołali Sanhedryn[11] i zaczęli mówić: Co mamy zrobić? Człowiek ten bowiem dokonuje wielu znaków. (Ps 2,2; Jan 2,11; Jan 2,23; Jan 3,2; Jan 4,54; Jan 6,2; Jan 6,14)48Jeśli Go tak zostawimy, wszyscy w Niego uwierzą; wówczas wkroczą Rzymianie i zabiorą nam to miejsce i ten naród.49Wtedy jeden z nich, Kajfasz, który tego roku był arcykapłanem, powiedział im: Wy nic nie wiecie (Mt 26,3; Jan 18,13)50ani nie rozumiecie,[12] że korzystniej jest dla was, aby jeden człowiek umarł za lud, niż aby zginął cały naród. (Jan 18,14)51Tego jednak nie mówił sam z siebie, ale będąc arcykapłanem tego roku prorokował, że Jezus ma umrzeć za naród – (Rdz 50,20)52i nie tylko za naród, ale także po to, aby zebrać w jedno rozproszone dzieci Boga. (Iz 49,6; Jan 10,16; Jan 17,21; Ef 2,11; 1 J 2,2)53Z tym zatem dniem postanowili Go zabić. (Mt 12,14; Mt 26,4; Jan 5,18; Jan 7,1; Jan 7,25; Jan 8,37; Jan 8,40)54Dlatego Jezus nie chodził już wśród Żydów jawnie, ale odszedł stamtąd w okolice blisko pustyni, do miasta zwanego Efraim,[13] i tam przebywał z uczniami. (Joz 15,9; Joz 18,23; 2 Sm 13,23; Jan 7,1)55Zbliżała się zaś Pascha żydowska i wielu z tej okolicy udało się przed Paschą do Jerozolimy, aby się oczyścić. (Wj 12,13; Wj 12,23; Wj 12,27; 2 Krn 30,17; Mt 26,1; Mk 14,1; Jan 2,13; Jan 6,4; Jan 13,1; Jan 18,28)56Szukali więc Jezusa i rozmawiali ze sobą, stojąc w świątyni: Jak wam się zdaje? Że na pewno nie przyjdzie na święto? (Jan 7,11)57Arcykapłani zaś i faryzeusze wydali rozkazy, aby jeśli ktoś dowie się, gdzie jest, doniósł, po to, by mogli Go schwytać.