Marka 14 | Słowo Życia :: ERF Bibleserver

Słowo Życia

Namaszczenie Jezusa w Betanii

1 Dwa dni później rozpoczęła się Pascha—doroczne święto Żydów, w czasie którego jedzą oni chleb pieczony z niekwaszonego ciasta. Najwyżsi kapłani i inni przywódcy religijni nadal szukali okazji, aby potajemnie aresztować i zabić Jezusa. 2 —Nie możemy jednak zrobić tego podczas święta—mówili—bo spowoduje to rozruchy. 3 Jezus tymczasem zatrzymał się w Betanii, w domu Szymona Trędowatego. W czasie kolacji weszła tam pewna kobieta z butelką bardzo drogiego, wonnego olejku. Stłukła szyjkę i wylała olejek na głowę Jezusa. 4-5 Widząc to, niektórzy oburzyli się i ostro ją skrytykowali: —Co za marnotrawstwo! Przecież można było sprzedać te perfumy i uzyskaną w ten sposób znaczną sumę rozdać biednym! 6 —Dajcie jej spokój—powiedział Jezus. —Dlaczego ją krytykujecie? Przecież spełniła dobry uczynek! 7 Biedni zawsze będą wśród was i będziecie mogli im pomagać, kiedy tylko zechcecie, ale Mnie już wkrótce zabraknie. 8 Ona dała to, co miała. Namaszczając tym olejkiem, przygotowała Mnie na pogrzeb. 9 Zapewniam was: Gdziekolwiek na świecie będzie głoszona dobra nowina, wszędzie będzie się mówić o tym, co zrobiła, i będą pamiętać o niej. 10 Wtedy Judasz z Kariotu, jeden z Dwunastu, wyszedł i udał się do najwyższych kapłanów, aby im zaproponować, że wyda Jezusa. 11 Ucieszeni tą propozycją, kapłani obiecali mu nagrodę. On zaś czekał już tylko na sprzyjającą okazję, aby wydać Jezusa.

Ostatnia wieczerza

12 Pierwszego dnia Paschy, gdy zgodnie ze zwyczajem zabijano i spożywano baranka, uczniowie spytali Jezusa, gdzie chciałby spożyć kolację paschalną. 13 Wysłał więc dwóch uczniów, by poczynili niezbędne przygotowania. —Idźcie do miasta!—powiedział. —A gdy spotkacie mężczyznę z dzbanem wody, pójdźcie za nim. 14 Wejdźcie do domu, do którego on wejdzie, i powiedzcie właścicielowi: „Nasz Nauczyciel prosi, abyśmy obejrzeli pokój przygotowany dla nas na świąteczną kolację”. 15 Wtedy zaprowadzi was na górę do dużego, wysprzątanego pomieszczenia. Tam przygotujcie posiłek. 16 Poszli więc do miasta i zastali wszystko tak, jak powiedział Jezus. I zajęli się przygotowaniem kolacji. 17 Wieczorem przybył Jezus wraz z Dwunastoma. 18 Gdy zaczęli posiłek, powiedział: —Mówię wam: Jeden z was, siedzących tu ze Mną, zdradzi Mnie. 19 —Ale to chyba nie ja, Panie?—mówili zasmuceni jeden przez drugiego. 20 —Jeden z was, Dwunastu! Ten, który jednocześnie ze Mną sięga do półmiska—odpowiedział. 21 —Ja, Syn Człowieczy, muszę umrzeć, zgodnie z tym, co dawno zapowiedzieli prorocy. Marny jednak los tego, kto Mnie wyda. Lepiej byłoby, aby się wcale nie urodził! 22 Później, podczas kolacji, Jezus wziął do rąk chleb. Podziękował za niego Bogu, połamał go na kawałki, i podał uczniom, mówiąc: —Weźcie, to jest moje ciało. 23 Wziął też do ręki kielich z winem. Podziękował, podał im, i wszyscy z niego pili. 24 —To jest moja krew, pieczętująca przymierze. —powiedział. —Przelewam ją, aby wielu otrzymało przebaczenie grzechów. 25 Oświadczam wam, że nie skosztuję już wina do dnia, gdy będę pił nowe wino w królestwie Bożym. 26 Potem zaśpiewali pieśń i poszli na Górę Oliwną.

Jezus zapowiada zaparcie się Piotra

27 —Wszyscy Mnie opuścicie—mówił do nich Jezus. —Stanie się tak, jak Bóg zapowiedział ustami proroków: „Uderzę pasterza i rozproszą się owce jego stada”. 28 Lecz gdy znów powrócę do życia, udam się do Galilei i tam się z wami spotkam. 29 —Ja Cię nigdy nie opuszczę!—zapewniał Piotr. —Nawet jeśli inni odejdą! 30 —Zapewniam cię, że jeszcze tej nocy, zanim o świcie dwa razy zapieje kogut, trzy razy zaprzeczysz, że Mnie znasz—odpowiedział Jezus. 31 —Nigdy!—zdecydowanie zaprotestował Piotr. —Nie wyprę się Ciebie, nawet gdybym miał iść z Tobą na śmierć! Pozostali również przysięgali wierność Jezusowi.

W Getsemane

32 Wszyscy razem udali się do ogrodu zwanego Getsemane. Jezus rzekł wtedy: —Usiądźcie tutaj, a ja pójdę się modlić. 33 Zabrał ze sobą tylko Piotra, Jakuba i Jana. I ogarnął Go lęk oraz głęboki niepokój. 34 —Moją duszę ogarnął śmiertelny smutek—powiedział. —Zostańcie ze Mną i czuwajcie. 35 Odszedł na bok, padł na ziemię i zaczął się modlić, aby, jeżeli to możliwe, ominęła Go ta straszna chwila. 36 —Ojcze!—mówił. —Ty możesz wszystko! Oddal ode Mnie ten „kielich cierpienia”. Jednak to Twoja wola niech się stanie, a nie to, czego ja chcę. 37 Wrócił do trzech uczniów i zastał ich śpiących. Wtedy powiedział do Piotra: —Szymonie, śpisz? Nie dałeś rady czuwać ze Mną nawet przez godzinę? 38 Czuwajcie i módlcie się, abyście nie poddali się pokusie! Duch jest gorliwy, ale ciało słabe. 39 Ponownie odszedł i dalej się modlił. 40 Lecz uczniowie byli tak bardzo zmęczeni, że gdy do nich wrócił, znowu spali. Zawstydzeni tym, nie próbowali nawet się tłumaczyć. 41 A gdy przyszedł do nich po raz trzeci, powiedział: —Wciąż spokojnie śpicie i odpoczywacie? Starczy już! Wybiła moja godzina. Teraz Ja, Syn Człowieczy, zostanę wydany w ręce grzeszników. 42 Wstańcie, chodźmy! Nadchodzi już ten, który Mnie zdradził!

Aresztowanie Jezusa

43 Ledwie skończył mówić, stanął przed Nim Judasz, jeden z Dwunastu, na czele zgrai uzbrojonej w miecze i pałki, wysłanej przez najwyższych kapłanów, przywódców religijnych i starszych. 44 Ten zdrajca tak się z nimi umówił: „Łapcie i aresztujcie tego, którego pocałuję na powitanie”. 45 Gdy się więc tylko zbliżyli, Judasz podszedł do Jezusa. —Mistrzu!—rzekł i przywitał Go pocałunkiem. 46 Wówczas pozostali rzucili się na Niego i złapali Go. 47 Wtedy jeden z uczniów wyjął miecz, zamachnął się i odciął ucho słudze najwyższego kapłana. 48 —Czy jestem jakimś groźnym przestępcą, że przyszliście po Mnie aż tak uzbrojeni?—zapytał Jezus. 49 —Dlaczego nie zatrzymaliście Mnie w świątyni? Przecież codziennie tam nauczałem! Wszystko jednak dzieje się zgodnie z tym, co przepowiedziały o Mnie proroctwa. 50 Wtedy wszyscy uczniowie opuścili Go i uciekli. 51 Jedynie z tyłu, w pewnym oddaleniu, szedł za nimi jakiś młody człowiek w lekko narzuconej na siebie koszuli. Lecz gdy napastnicy próbowali go schwytać, 52 uciekł nagi, pozostawiając w ich rękach tylko podartą koszulę.

Jezus przed Wysoką Radą

53 Jezusa zaprowadzono zaś do rezydencji najwyższego kapłana, u którego wkrótce zebrali się inni ważniejsi kapłani, przywódcy religijni i starsi. 54 Piotr, który szedł za Jezusem, trzymając się z daleka, wszedł na teren rezydencji i usiadł przy ognisku razem ze służbą. 55 Obradujący wewnątrz kapłani i cała Wysoka Rada usiłowali znaleźć przeciw Jezusowi jakiś zarzut, który dałby im prawo skazania Go na śmierć. Jednak ich wysiłki były daremne. 56 Wprawdzie głos zabierało wielu fałszywych świadków, ale ich zeznania były sprzeczne. 57 W końcu kilku z nich wystąpiło z następującym oskarżeniem: 58 —Słyszeliśmy, jak Jezus mówił: „Zburzę tę świątynię, zbudowaną przez ludzi, i bez pomocy ludzkich rąk w trzy dni zbuduję nową!”. 59 Ale i w tym ich relacje nie były zgodne. 60 Wtedy najwyższy kapłan wstał i w obecności całej Rady zapytał Jezusa: —Nie będziesz się bronił wobec tych oskarżeń? 61 Lecz Jezus milczał i nic nie odpowiedział. Wtedy najwyższy kapłan zadał mu kolejne pytanie: —Jesteś Mesjaszem, Synem Bożym? 62 —Tak, jestem!—rzekł Jezus. —Wkrótce zobaczycie Mnie, Syna Człowieczego, zasiadającego na tronie z Bogiem i powracającego w obłokach na ziemię. 63 Słysząc to, najwyższy kapłan rozdarł szaty i głośno zapytał: —Czego więcej trzeba? Po co nam świadkowie? 64 Sami słyszeliście to bluźnierstwo! Jaki będzie wasz wyrok? —Kara śmierci!—zawołali. 65 I zaczęli pluć na Jezusa. Zawiązali Mu oczy, bili Go po twarzy i szyderczo wołali: —Teraz prorokuj! Również strażnicy, którzy pilnowali Jezusa, znęcali się nad Nim.

Piotr wypiera się Jezusa

66 Tymczasem Piotr wciąż przebywał na dziedzińcu rezydencji. Gdy grzał się przy ogniu, zauważyła go jedna z dziewczyn służących u najwyższego kapłana. 67 Przyjrzała mu się uważnie i oświadczyła: —Ty również byłeś z Jezusem z Nazaretu! 68 —Nie wiem, o czym mówisz!—zaprzeczył Piotr i szybko usunął się w najdalszy kąt dziedzińca. Wtedy właśnie rozległo się pianie koguta. 69 Dziewczyna, widząc stojącego na uboczu Piotra, pokazała go innym. —Tam jest ten uczeń Jezusa! 70 Ale Piotr znowu zaprzeczył. Po pewnej chwili stojący tam ludzie podeszli do niego i stwierdzili: —Ty również jesteś jednym z nich! Przecież pochodzisz z Galilei. 71 —Naprawdę nie znam tego Człowieka!!!—znowu zaczął się zaklinać i przysięgać. 72 I ponownie zapiał kogut. Wtedy Piotr przypomniał sobie słowa Jezusa: „Zanim o świcie dwa razy zapieje kogut, trzy razy zaprzeczysz, że Mnie znasz”. I wybuchnął płaczem.

English Standard Version

od Crossway

The Plot to Kill Jesus

1 It was now two days before the Passover and the Feast of Unleavened Bread. And the chief priests and the scribes were seeking how to arrest him by stealth and kill him, (Mt 21,46; Mt 26,2; Łk 22,1; Jan 6,4; Jan 11,53)

Mt 21,46Mt 26,2Łk 22,1Jan 6,4Jan 11,53

2 for they said, “Not during the feast, lest there be an uproar from the people.” (Mt 27,24)

Jesus Anointed at Bethany

3 And while he was at Bethany in the house of Simon the leper,^[1] as he was reclining at table, a woman came with an alabaster flask of ointment of pure nard, very costly, and she broke the flask and poured it over his head. (Mt 21,17; Mt 26,6; Łk 7,37; Jan 11,18; Jan 12,1)

Mt 21,17Mt 26,6Łk 7,37Jan 11,18Jan 12,1

4 There were some who said to themselves indignantly, “Why was the ointment wasted like that? 5 For this ointment could have been sold for more than three hundred denarii^[2] and given to the poor.” And they scolded her. (Jan 11,33; Jan 11,38; Jan 13,29) 6 But Jesus said, “Leave her alone. Why do you trouble her? She has done a beautiful thing to me. 7 For you always have the poor with you, and whenever you want, you can do good for them. But you will not always have me. (Pwt 15,11; Mk 2,20; Jan 7,33; 2 Kor 9,7)

Pwt 15,11Mk 2,20Jan 7,332 Kor 9,7

8 She has done what she could; she has anointed my body beforehand for burial. (Mk 12,43; Łk 21,3; Jan 19,40; 2 Kor 8,12)

Mk 12,43Łk 21,3Jan 19,402 Kor 8,12

9 And truly, I say to you, wherever the gospel is proclaimed in the whole world, what she has done will be told in memory of her.” (Mt 24,14; Dz 10,4)

Judas to Betray Jesus

10 Then Judas Iscariot, who was one of the twelve, went to the chief priests in order to betray him to them. (Mt 26,14; Mt 27,3; Mk 3,19; Łk 22,3; Jan 6,71; Jan 12,4; Jan 13,2; Jan 13,27; Jan 13,30; Dz 1,16)

Mt 26,14Mt 27,3Mk 3,19Łk 22,3Jan 6,71Jan 12,4Jan 13,2Jan 13,27Jan 13,30Dz 1,16

11 And when they heard it, they were glad and promised to give him money. And he sought an opportunity to betray him. (Mt 20,18)

The Passover with the Disciples

12 And on the first day of Unleavened Bread, when they sacrificed the Passover lamb, his disciples said to him, “Where will you have us go and prepare for you to eat the Passover?” (Wj 12,18; Mt 26,17; Łk 22,7; 1 Kor 5,7)

Wj 12,18Mt 26,17Łk 22,71 Kor 5,7

13 And he sent two of his disciples and said to them, “Go into the city, and a man carrying a jar of water will meet you. Follow him, (Mk 11,1) 14 and wherever he enters, say to the master of the house, ‘The Teacher says, Where is my guest room, where I may eat the Passover with my disciples?’ (Łk 2,7; Jan 11,28) 15 And he will show you a large upper room furnished and ready; there prepare for us.” (Dz 1,13) 16 And the disciples set out and went to the city and found it just as he had told them, and they prepared the Passover. 17 And when it was evening, he came with the twelve. (Mt 26,20; Łk 22,14; Łk 22,21; Jan 13,21)

Mt 26,20Łk 22,14Łk 22,21Jan 13,21

18 And as they were reclining at table and eating, Jesus said, “Truly, I say to you, one of you will betray me, one who is eating with me.” (Ps 41,9; Jan 6,70; Jan 13,18) 19 They began to be sorrowful and to say to him one after another, “Is it I?” 20 He said to them, “It is one of the twelve, one who is dipping bread into the dish with me. (Mk 14,10; Mk 14,18) 21 For the Son of Man goes as it is written of him, but woe to that man by whom the Son of Man is betrayed! It would have been better for that man if he had not been born.” (Mt 18,7; Mk 9,12; Mk 14,49; Łk 18,31; Łk 24,25; Łk 24,27; Łk 24,46; Jan 17,12; Dz 17,2; Dz 26,22; 1 Kor 15,3; 1 P 1,10)

Mt 18,7Mk 9,12Mk 14,49Łk 18,31Łk 24,25Łk 24,27Łk 24,46Jan 17,12Dz 17,2Dz 26,221 Kor 15,31 P 1,10

Institution of the Lord’s Supper

22 And as they were eating, he took bread, and after blessing it broke it and gave it to them, and said, “Take; this is my body.” (Mt 14,19; Mt 26,26; Łk 22,18; Jan 6,53; 1 Kor 10,16; 1 Kor 11,23)

Mt 14,19Mt 26,26Łk 22,18Jan 6,531 Kor 10,161 Kor 11,23

23 And he took a cup, and when he had given thanks he gave it to them, and they all drank of it. (Mt 15,36) 24 And he said to them, “This is my blood of the^[3] covenant, which is poured out for many. (Wj 24,8; Za 9,11; Mt 20,28; Mk 14,22; Hbr 13,20)

Wj 24,8Za 9,11Mt 20,28Mk 14,22Hbr 13,20

25 Truly, I say to you, I will not drink again of the fruit of the vine until that day when I drink it new in the kingdom of God.”

Jesus Foretells Peter’s Denial

26 And when they had sung a hymn, they went out to the Mount of Olives. (Mt 21,1; Mt 26,30; Łk 22,39; Jan 18,1)

Mt 21,1Mt 26,30Łk 22,39Jan 18,1

27 And Jesus said to them, “You will all fall away, for it is written, ‘I will strike the shepherd, and the sheep will be scattered.’ (Za 13,7; Jan 16,32) 28 But after I am raised up, I will go before you to Galilee.” (Mt 28,7; Mt 28,10; Mt 28,16; Mk 16,7)

Mt 28,7Mt 28,10Mt 28,16Mk 16,7

29 Peter said to him, “Even though they all fall away, I will not.” (Łk 22,31; Łk 22,33) 30 And Jesus said to him, “Truly, I tell you, this very night, before the rooster crows twice, you will deny me three times.” (Mk 14,68; Mk 14,72; Łk 22,34; Jan 13,38)

Mk 14,68Mk 14,72Łk 22,34Jan 13,38

31 But he said emphatically, “If I must die with you, I will not deny you.” And they all said the same. (Jan 13,37)

Jesus Prays in Gethsemane

32 And they went to a place called Gethsemane. And he said to his disciples, “Sit here while I pray.” (Mt 26,36; Mk 14,26; Łk 22,40) 33 And he took with him Peter and James and John, and began to be greatly distressed and troubled. (Mt 17,23; Mk 5,37; Mk 9,2) 34 And he said to them, “My soul is very sorrowful, even to death. Remain here and watch.”^[4] (Ps 42,5; Mt 24,42; Jan 12,27) 35 And going a little farther, he fell on the ground and prayed that, if it were possible, the hour might pass from him. (Mk 14,41; Łk 22,53; Jan 12,23; Jan 12,27; Jan 13,1; Jan 16,4; Jan 17,1; Hbr 5,7)

Mk 14,41Łk 22,53Jan 12,23Jan 12,27Jan 13,1Jan 16,4Jan 17,1Hbr 5,7

36 And he said, “Abba, Father, all things are possible for you. Remove this cup from me. Yet not what I will, but what you will.” (Mt 19,26; Mk 10,38; Jan 5,30; Jan 6,38; Rz 8,15; Ga 4,6; Flp 2,8)

Mt 19,26Mk 10,38Jan 5,30Jan 6,38Rz 8,15Ga 4,6Flp 2,8

37 And he came and found them sleeping, and he said to Peter, “Simon, are you asleep? Could you not watch one hour? 38 Watch and pray that you may not enter into temptation. The spirit indeed is willing, but the flesh is weak.” (Mt 6,13; Mk 14,34; 1 P 4,7) 39 And again he went away and prayed, saying the same words. (Mk 14,36) 40 And again he came and found them sleeping, for their eyes were very heavy, and they did not know what to answer him. (Mk 9,6; Łk 9,32; Łk 9,33) 41 And he came the third time and said to them, “Are you still sleeping and taking your rest? It is enough; the hour has come. The Son of Man is betrayed into the hands of sinners. (Mk 9,31; Mk 10,33; Mk 14,35; Łk 22,38)

Mk 9,31Mk 10,33Mk 14,35Łk 22,38

42 Rise, let us be going; see, my betrayer is at hand.”

Betrayal and Arrest of Jesus

43 And immediately, while he was still speaking, Judas came, one of the twelve, and with him a crowd with swords and clubs, from the chief priests and the scribes and the elders. (Mt 26,47; Mk 14,10; Łk 22,47; Jan 18,3; Dz 1,16)

Mt 26,47Mk 14,10Łk 22,47Jan 18,3Dz 1,16

44 Now the betrayer had given them a sign, saying, “The one I will kiss is the man. Seize him and lead him away under guard.” 45 And when he came, he went up to him at once and said, “Rabbi!” And he kissed him. (Łk 7,38; Łk 7,45; Łk 15,20; Jan 1,38; Dz 20,37)

Łk 7,38Łk 7,45Łk 15,20Jan 1,38Dz 20,37

46 And they laid hands on him and seized him. 47 But one of those who stood by drew his sword and struck the servant^[5] of the high priest and cut off his ear. (Łk 22,38) 48 And Jesus said to them, “Have you come out as against a robber, with swords and clubs to capture me? 49 Day after day I was with you in the temple teaching, and you did not seize me. But let the Scriptures be fulfilled.” (Mt 1,22; Mt 4,23; Mt 21,23; Mk 14,21; Łk 2,46; Jan 8,2; Jan 18,20)

Mt 1,22Mt 4,23Mt 21,23Mk 14,21Łk 2,46Jan 8,2Jan 18,20

50 And they all left him and fled. (Ps 88,8; Ps 88,18; Mk 14,27; Jan 16,32)

Ps 88,8Ps 88,18Mk 14,27Jan 16,32

A Young Man Flees

51 And a young man followed him, with nothing but a linen cloth about his body. And they seized him, (Sdz 14,12; Przyp 31,24; Mk 15,46) 52 but he left the linen cloth and ran away naked.

Jesus Before the Council

53 And they led Jesus to the high priest. And all the chief priests and the elders and the scribes came together. (Mt 26,57; Łk 22,54; Jan 18,12; Jan 18,19)

Mt 26,57Łk 22,54Jan 18,12Jan 18,19

54 And Peter had followed him at a distance, right into the courtyard of the high priest. And he was sitting with the guards and warming himself at the fire. (Mt 26,3; Mk 14,53; Mk 14,67; Mk 14,68; Jan 7,32; Jan 18,3; Jan 18,15; Jan 18,18)

Mt 26,3Mk 14,53Mk 14,67Mk 14,68Jan 7,32Jan 18,3Jan 18,15Jan 18,18

55 Now the chief priests and the whole council^[6] were seeking testimony against Jesus to put him to death, but they found none. 56 For many bore false witness against him, but their testimony did not agree. (Pwt 17,6; Pwt 19,15; Ps 27,12; Ps 35,11)

Pwt 17,6Pwt 19,15Ps 27,12Ps 35,11

57 And some stood up and bore false witness against him, saying, 58 “We heard him say, ‘I will destroy this temple that is made with hands, and in three days I will build another, not made with hands.’” (Mk 15,29; Jan 2,19; Dz 6,14; Dz 7,48; Dz 17,24; 2 Kor 5,1; Hbr 9,11; Hbr 9,24)

Mk 15,29Jan 2,19Dz 6,14Dz 7,48Dz 17,242 Kor 5,1Hbr 9,11Hbr 9,24

59 Yet even about this their testimony did not agree. 60 And the high priest stood up in the midst and asked Jesus, “Have you no answer to make? What is it that these men testify against you?”^[7] 61 But he remained silent and made no answer. Again the high priest asked him, “Are you the Christ, the Son of the Blessed?” (Iz 53,7; Mt 1,17; Mk 8,29; Mk 15,4; Łk 22,67; Jan 19,9; Rz 1,25)

Iz 53,7Mt 1,17Mk 8,29Mk 15,4Łk 22,67Jan 19,9Rz 1,25

62 And Jesus said, “I am, and you will see the Son of Man seated at the right hand of Power, and coming with the clouds of heaven.” (Ps 110,1; Mt 16,27; Mt 24,30; Mk 16,19; Hbr 1,3)

Ps 110,1Mt 16,27Mt 24,30Mk 16,19Hbr 1,3

63 And the high priest tore his garments and said, “What further witnesses do we need? (Lb 14,6; Dz 14,14) 64 You have heard his blasphemy. What is your decision?” And they all condemned him as deserving death. (Kpł 24,16; Mt 9,3; Łk 23,50; Jan 10,36)

Kpł 24,16Mt 9,3Łk 23,50Jan 10,36

65 And some began to spit on him and to cover his face and to strike him, saying to him, “Prophesy!” And the guards received him with blows. (Est 7,8; Iz 50,6; Mt 5,39; Mk 10,34; Mk 15,19; Łk 22,63; Dz 23,2)

Est 7,8Iz 50,6Mt 5,39Mk 10,34Mk 15,19Łk 22,63Dz 23,2

Peter Denies Jesus

66 And as Peter was below in the courtyard, one of the servant girls of the high priest came, (Mt 26,69; Łk 22,55; Jan 18,16; Jan 18,25)

Mt 26,69Łk 22,55Jan 18,16Jan 18,25

67 and seeing Peter warming himself, she looked at him and said, “You also were with the Nazarene, Jesus.” (Mk 14,54) 68 But he denied it, saying, “I neither know nor understand what you mean.” And he went out into the gateway^[8] and the rooster crowed.^[9] (Mk 14,30; Mk 14,72) 69 And the servant girl saw him and began again to say to the bystanders, “This man is one of them.” 70 But again he denied it. And after a little while the bystanders again said to Peter, “Certainly you are one of them, for you are a Galilean.” 71 But he began to invoke a curse on himself and to swear, “I do not know this man of whom you speak.” 72 And immediately the rooster crowed a second time. And Peter remembered how Jesus had said to him, “Before the rooster crows twice, you will deny me three times.” And he broke down and wept.^[10] (Mk 14,30; Mk 14,68; Dz 3,13)