Łukasza 1 | Słowo Życia :: ERF Bibleserver

Słowo Życia

Wprowadzenie

1 Dostojny Teofilu! Wielu już starało się uporządkować wydarzenia z życia Chrystusa, 2 zgodnie z tym, co przekazali naoczni świadkowie i pierwsi głosiciele słowa. 3 Ja również uznałem za słuszne przestudiować je, od pierwszego do ostatniego, i dokładnie opisać wszystko po kolei, 4 abyś był pewien tego, czego się nauczyłeś.

Zapowiedź narodzenia Jana Chrzciciela

5 Zacznę od historii o pewnym kapłanie, Zachariaszu, który żył w Judei za panowania króla Heroda. Należał on do kapłańskiej grupy Abiasza. Z kapłańskiego rodu Aarona pochodziła również jego żona, Elżbieta. 6 Byli to ludzie prawi w oczach Boga, żyjący w zgodzie zarówno z duchem, jak i z literą całego Bożego Prawa. 7 Oboje dożyli sędziwego wieku, ale nie mieli dzieci, gdyż Elżbieta była bezpłodna. 8 Pewnego dnia, grupa Zachariasza pełniła służbę w świątyni, jemu zaś w drodze losowania 9 przypadł zaszczyt wejścia do miejsca świętego i złożenia Panu ofiary z kadzidła. 10 W tym czasie na dziedzińcu znajdowało się wielu modlących się ludzi. 11 Będąc w świątyni, Zachariasz ujrzał nagle anioła Bożego stojącego po prawej stronie ołtarza kadzenia. 12 Ogarnęły go zdumienie i strach. 13 Lecz anioł powiedział: —Nie bój się, Zachariaszu! Przyszedłem ci oznajmić, że Bóg wysłuchał twojej modlitwy: Elżbieta, twoja żona, urodzi syna. Daj mu na imię Jan. 14 Stanie się on przyczyną radości nie tylko dla was, ale także dla wielu innych ludzi. 15 Będzie wielki w oczach Pana. Nie będzie pił wina ani innych tego rodzaju napojów i już w łonie matki zostanie napełniony Duchem Świętym. 16 Przekona on wielu potomków Izraela, aby powrócili do Pana, swojego Boga. 17 Będzie się odznaczał nieugiętym duchem i mocą proroka Eliasza. To on poprzedzi nadejście Mesjasza i przygotuje ludzi dla Pana, nauczając ich prawości. Pogodzi również rodziców z dziećmi. 18 —To chyba niemożliwe?—odpowiedział Zachariasz aniołowi. —Jestem już przecież stary, a moja żona również jest w podeszłym wieku. 19 —Ja jestem Gabriel—rzekł wtedy anioł. —Przebywam w najbliższym otoczeniu Boga. To On posłał mnie do ciebie z tą dobrą nowiną. 20 Ponieważ mi jednak nie uwierzyłeś, staniesz się niemy aż do czasu spełnienia się wszystkiego, co zapowiedziałem. 21 Tymczasem ludzie na dziedzińcu czekali na Zachariasza i dziwili się, dlaczego jeszcze nie wychodzi. 22 Gdy się wreszcie ukazał, nie był w stanie wypowiedzieć ani słowa. Po jego gestach zebrani zorientowali się, że właśnie widział anioła. 23 Zachariasz pozostał w świątyni jeszcze kilka dni i dopiero po zakończeniu swojej kapłańskiej służby powrócił do domu. 24 Wkrótce jego żona zaszła w ciążę i przez pięć następnych miesięcy żyła w odosobnieniu. 25 —Jakże dobry jest Pan!—cieszyła się. —Zdjął ze mnie hańbę bezdzietności.

Zapowiedź narodzenia Jezusa

26 Gdy Elżbieta była w szóstym miesiącu ciąży, Bóg posłał anioła Gabriela do galilejskiego miasteczka Nazaret, 27 do pewnej panny o imieniu Maria, która była narzeczoną Józefa, potomka króla Dawida. 28 Gabriel, stanąwszy przed nią, powiedział: —Witaj! Pan jest z tobą i obdarzył cię szczególną łaską! 29 Oszołomiona Maria zastanawiała się, co miałoby oznaczać takie powitanie. 30 —Nie bój się, Mario!—rzekł wtedy anioł. —Bóg zechciał ci okazać wyjątkową łaskę! 31 Wkrótce poczniesz i urodzisz syna, któremu dasz na imię Jezus. 32 Będzie On wielki i nazwą Go Synem Najwyższego. Bóg da Mu tron Jego przodka, króla Dawida. 33 Będzie wiecznie panował nad Izraelem, a Jego królestwo nie będzie miało końca! 34 —Ale jak to się stanie?—zapytała Maria. —Jestem jeszcze dziewicą! 35 —Zstąpi na ciebie Duch Święty i osłoni cię moc Boga. Dlatego dziecko, które urodzisz, będzie świętym Synem Boga. 36 Sześć miesięcy temu twoja krewna Elżbieta, uważana za bezpłodną, również zaszła w ciążę, mimo podeszłego wieku. 37 Dla Boga bowiem wszystko jest możliwe. 38 —Chcę służyć mojemu Panu—rzekła Maria—i jestem gotowa na wszystko, co się Jemu podoba. Niech się stanie tak, jak powiedziałeś. Wtedy anioł odszedł.

Maria odwiedza Elżbietę

39 Maria szybko udała się do rodzinnego miasta Zachariasza, położonego w górzystej krainie Judei, 40 aby odwiedzić Elżbietę. 41 Gdy tylko wypowiedziała słowa pozdrowienia, na dźwięk jej głosu poruszyło się w łonie Elżbiety dziecko, a ona sama została napełniona Duchem Świętym. 42 Zawołała z radości i powiedziała do Marii: —Jak bardzo Bóg wyróżnił cię spośród wszystkich kobiet i jak szczęśliwe jest twoje dziecko! 43 To dla mnie zaszczyt, że odwiedziła mnie matka mojego Pana! 44 Gdy tylko usłyszałam twoje pozdrowienie, z radości poruszyło się we mnie dzieciątko!

Pieśń Marii

45 Naprawdę Bóg obdarzył cię wyjątkowym szczęściem, bo uwierzyłaś, że spełnią się Jego słowa. Maria powiedziała wtedy: 46 —Z całej duszy wielbię Pana, 47 mojego Boga i Zbawiciela! Obdarzył mnie bowiem wielką radością 48 i dostrzegł swoją pokorną służebnicę! Dlatego od tej pory wszystkie pokolenia będą mnie nazywać szczęśliwą. 49 Wszechmocny i Święty dokonał bowiem w moim życiu wspaniałych rzeczy. 50 On w każdym pokoleniu okazuje miłość tym, którzy są Mu posłuszni. 51 Jego moc jest niezwyciężona! Rozproszył ludzi dumnych i wyniosłych. 52 Zrzucił z tronu władców, a wywyższył pokornych. 53 Nakarmił głodnych, a bogatych odesłał z pustymi rękami. 54 Pomógł swojemu słudze, Izraelowi i nie zapomniał o miłości, 55 którą na zawsze przyrzekł Abrahamowi oraz jego dzieciom, naszym przodkom. 56 Maria przebywała u Elżbiety około trzech miesięcy, po czym wróciła do domu.

Narodzenie Jana Chrzciciela

57 Gdy nadszedł czas, Elżbieta urodziła syna. 58 Wiadomość o łasce, okazanej jej przez Pana, dotarła wkrótce do krewnych i znajomych i wszyscy bardzo się ucieszyli. 59 Ósmego dnia po urodzeniu zeszli się na uroczystość obrzezania. Chcieli, aby dziecko otrzymało imię ojca—Zachariasza, 60 ale Elżbieta sprzeciwiła się temu: —Nie! Damy mu na imię Jan—rzekła. 61 —Dlaczego? Przecież w całej twojej rodzinie nie ma ani jednej osoby o takim imieniu! 62 Zwrócili się więc do Zachariasza, ojca dziecka. 63 On zaś gestem poprosił, aby mu podano tabliczkę, i ku zdziwieniu obecnych napisał: „Niech się nazywa Jan”. 64 W tej samej chwili odzyskał mowę i zaczął wielbić Boga. 65 Wszystkich zebranych ogarnął lęk i podziw, a wiadomość o tym zdarzeniu szybko rozeszła się po całej okolicy 66 i zastanawiano się: —Kim będzie to dziecko? Widać, że Bóg naprawdę nad nim czuwa.

Pieśń Zachariasza

67 Wielbiąc Boga, Zachariasz został napełniony Duchem Świętym i zaczął prorokować: 68 —Chwała Panu, Bogu Izraela! Przyszedł bowiem, aby uratować swój lud. 69-70 Tak, jak niegdyś obiecał przez swoich świętych proroków, posłał potężnego Zbawiciela z rodu króla Dawida, swojego sługi. 71 On nas wybawi z rąk naszych wrogów i tych, którzy nas nienawidzą. 72 Bóg zmiłował się nad naszymi przodkami, pamiętając o swoim świętym przymierzu. 73 I dotrzymał przysięgi, którą złożył Abrahamowi, naszemu przodkowi, 74-75 że uwolni nas od wrogów i pozwoli, abyśmy bez lęku, w świętości i prawości, mogli służyć Mu aż do końca naszych dni. 76 A ty, synku, zostaniesz prorokiem Najwyższego. Pójdziesz przed Panem i przygotujesz Mu drogę. 77 I pokażesz ludziom Boże zbawienie, dokonujące się przez odpuszczenie grzechów, 78 dzięki łasce naszego Boga. Ona to zabłyśnie jak niebiańska światłość, 79 i oświeci pogrążonych w ciemności i mroku śmierci. Ona też wprowadzi nas na drogę pokoju! 80 Czas upływał, a chłopiec rozwijał się i wzmacniał duchowo. Gdy dorósł, zamieszkał samotnie na pustyni i przebywał tam aż do chwili rozpoczęcia swojej publicznej działalności w Izraelu.

English Standard Version

od Crossway

Dedication to Theophilus

1 Inasmuch as many have undertaken to compile a narrative of the things that have been accomplished among us, (Dz 3,18; 2 Tm 4,5; 2 Tm 4,17) 2 just as those who from the beginning were eyewitnesses and ministers of the word have delivered them to us, (Mk 1,1; Mk 4,14; Jan 15,27; Jan 16,4; Dz 4,20; Dz 11,15; Dz 26,16; 1 Kor 4,1; 1 Kor 11,2; 1 Kor 11,23; Hbr 2,3; 1 P 5,1; 2 P 1,16; 1 J 1,1; 1 J 1,3)

Mk 1,1Mk 4,14Jan 15,27Jan 16,4Dz 4,20Dz 11,15Dz 26,161 Kor 4,11 Kor 11,21 Kor 11,23Hbr 2,31 P 5,12 P 1,161 J 1,11 J 1,3

3 it seemed good to me also, having followed all things closely for some time past, to write an orderly account for you, most excellent Theophilus, (Dz 1,1; Dz 11,4; Dz 23,26; Dz 24,3; Dz 26,25)

Dz 1,1Dz 11,4Dz 23,26Dz 24,3Dz 26,25

4 that you may have certainty concerning the things you have been taught. (Dz 2,36; Dz 18,25; Rz 2,18; 1 Kor 14,19; Ga 6,6; 2 P 1,16; 2 P 1,19)

Dz 2,36Dz 18,25Rz 2,181 Kor 14,19Ga 6,62 P 1,162 P 1,19

Birth of John the Baptist Foretold

5 In the days of Herod, king of Judea, there was a priest named Zechariah,^[1] of the division of Abijah. And he had a wife from the daughters of Aaron, and her name was Elizabeth. (1 Krn 24,10; Mt 2,1; Łk 1,8) 6 And they were both righteous before God, walking blamelessly in all the commandments and statutes of the Lord. (Łk 2,25; Dz 23,1; Dz 24,16; Flp 2,15; Flp 3,6; 1 Tes 2,10; 1 Tes 3,13; 1 Tes 5,23)

Łk 2,25Dz 23,1Dz 24,16Flp 2,15Flp 3,61 Tes 2,101 Tes 3,131 Tes 5,23

7 But they had no child, because Elizabeth was barren, and both were advanced in years. (Rdz 18,11; Sdz 13,2; 1 Sm 1,2; Łk 1,36; Hbr 11,11)

Rdz 18,11Sdz 13,21 Sm 1,2Łk 1,36Hbr 11,11

8 Now while he was serving as priest before God when his division was on duty, (1 Krn 24,19; 2 Krn 8,14; 2 Krn 31,2; Łk 1,5; Łk 1,23)

1 Krn 24,192 Krn 8,142 Krn 31,2Łk 1,5Łk 1,23

9 according to the custom of the priesthood, he was chosen by lot to enter the temple of the Lord and burn incense. (Wj 30,7; 1 Sm 2,28; 1 Krn 23,13; 2 Krn 29,11; Łk 1,21; Hbr 9,2; Ap 11,2; Ap 11,19)

Wj 30,71 Sm 2,281 Krn 23,132 Krn 29,11Łk 1,21Hbr 9,2Ap 11,2Ap 11,19

10 And the whole multitude of the people were praying outside at the hour of incense. (Kpł 16,17; Ps 141,2; Ap 5,8; Ap 8,3)

Kpł 16,17Ps 141,2Ap 5,8Ap 8,3

11 And there appeared to him an angel of the Lord standing on the right side of the altar of incense. (Wj 30,1; Wj 40,26) 12 And Zechariah was troubled when he saw him, and fear fell upon him. (Dz 19,17) 13 But the angel said to him, “Do not be afraid, Zechariah, for your prayer has been heard, and your wife Elizabeth will bear you a son, and you shall call his name John. (Łk 1,60; Łk 1,63; Dz 10,4; Dz 10,31)

Łk 1,60Łk 1,63Dz 10,4Dz 10,31

14 And you will have joy and gladness, and many will rejoice at his birth, (Łk 1,58) 15 for he will be great before the Lord. And he must not drink wine or strong drink, and he will be filled with the Holy Spirit, even from his mother’s womb. (Lb 6,3; Sdz 13,4; Sdz 13,7; Sdz 13,14; Iz 49,1; Iz 49,5; Jer 1,5; Mt 11,11; Mt 11,18; Łk 1,41; Łk 1,67; Łk 7,28; Łk 7,33; Dz 2,4; Dz 2,15; Dz 2,17; Ga 1,15; Ef 5,18)

Lb 6,3Sdz 13,4Sdz 13,7Sdz 13,14Iz 49,1Iz 49,5Jer 1,5Mt 11,11Mt 11,18Łk 1,41Łk 1,67Łk 7,28Łk 7,33Dz 2,4Dz 2,15Dz 2,17Ga 1,15Ef 5,18

16 And he will turn many of the children of Israel to the Lord their God, 17 and he will go before him in the spirit and power of Elijah, to turn the hearts of the fathers to the children, and the disobedient to the wisdom of the just, to make ready for the Lord a people prepared.” (Ml 3,1; Ml 4,6; Mt 11,10; Mt 11,14; Mk 1,2; Łk 1,76; Łk 7,27; Jan 3,28; Rz 10,21)

Ml 3,1Ml 4,6Mt 11,10Mt 11,14Mk 1,2Łk 1,76Łk 7,27Jan 3,28Rz 10,21

18 And Zechariah said to the angel, “How shall I know this? For I am an old man, and my wife is advanced in years.” (Rdz 15,8; Rdz 17,17) 19 And the angel answered him, “I am Gabriel. I stand in the presence of God, and I was sent to speak to you and to bring you this good news. (1 Krl 17,1; Job 1,6; Iz 63,9; Dn 8,16; Dn 9,21; Mt 18,10; Łk 1,26; Ap 8,2)

1 Krl 17,1Job 1,6Iz 63,9Dn 8,16Dn 9,21Mt 18,10Łk 1,26Ap 8,2

20 And behold, you will be silent and unable to speak until the day that these things take place, because you did not believe my words, which will be fulfilled in their time.” (Ez 3,26; Ez 24,27) 21 And the people were waiting for Zechariah, and they were wondering at his delay in the temple. (Łk 1,9) 22 And when he came out, he was unable to speak to them, and they realized that he had seen a vision in the temple. And he kept making signs to them and remained mute. (Łk 1,21; Łk 1,62) 23 And when his time of service was ended, he went to his home. (2 Krl 11,5; 1 Krn 9,25; 2 Krn 23,8; Łk 1,8; Hbr 10,11)

2 Krl 11,51 Krn 9,252 Krn 23,8Łk 1,8Hbr 10,11

24 After these days his wife Elizabeth conceived, and for five months she kept herself hidden, saying, 25 “Thus the Lord has done for me in the days when he looked on me, to take away my reproach among people.” (Rdz 30,23; 1 Sm 1,6; Ps 113,9; Iz 4,1)

Rdz 30,231 Sm 1,6Ps 113,9Iz 4,1

Birth of Jesus Foretold

26 In the sixth month the angel Gabriel was sent from God to a city of Galilee named Nazareth, (Mt 2,23; Łk 1,19) 27 to a virgin betrothed^[2] to a man whose name was Joseph, of the house of David. And the virgin’s name was Mary. (Mt 1,16; Mt 1,18; Mt 1,20; Łk 2,4)

Mt 1,16Mt 1,18Mt 1,20Łk 2,4

28 And he came to her and said, “Greetings, O favored one, the Lord is with you!”^[3] (Sdz 6,12; Ps 45,2; Dn 9,23) 29 But she was greatly troubled at the saying, and tried to discern what sort of greeting this might be. (Łk 1,12) 30 And the angel said to her, “Do not be afraid, Mary, for you have found favor with God. (Dz 7,46) 31 And behold, you will conceive in your womb and bear a son, and you shall call his name Jesus. (Iz 7,14; Mt 1,21; Mt 1,25; Łk 2,21)

Iz 7,14Mt 1,21Mt 1,25Łk 2,21

32 He will be great and will be called the Son of the Most High. And the Lord God will give to him the throne of his father David, (2 Sm 7,11; 2 Sm 7,16; Ps 89,4; Ps 132,11; Iz 9,6; Iz 16,5; Mt 1,1; Mk 5,7; Łk 1,69; Łk 1,76; Łk 6,35; Dz 2,30; Dz 7,48; Ap 3,7)

2 Sm 7,112 Sm 7,16Ps 89,4Ps 132,11Iz 9,6Iz 16,5Mt 1,1Mk 5,7Łk 1,69Łk 1,76Łk 6,35Dz 2,30Dz 7,48Ap 3,7

33 and he will reign over the house of Jacob forever, and of his kingdom there will be no end.” (Dn 2,44; Dn 7,14; Dn 7,18; Dn 7,27; Jan 12,34; Hbr 1,8; Ap 11,15)

Dn 2,44Dn 7,14Dn 7,18Dn 7,27Jan 12,34Hbr 1,8Ap 11,15

34 And Mary said to the angel, “How will this be, since I am a virgin?”^[4] 35 And the angel answered her, “The Holy Spirit will come upon you, and the power of the Most High will overshadow you; therefore the child to be born^[5] will be called holy—the Son of God. (Mt 1,18; Mt 1,20; Mt 14,33; Łk 1,32; Jan 6,69)

Mt 1,18Mt 1,20Mt 14,33Łk 1,32Jan 6,69

36 And behold, your relative Elizabeth in her old age has also conceived a son, and this is the sixth month with her who was called barren. (Łk 1,7) 37 For nothing will be impossible with God.” (Rdz 18,14; Mt 19,26) 38 And Mary said, “Behold, I am the servant^[6] of the Lord; let it be to me according to your word.” And the angel departed from her. (Sdz 6,21; Dz 12,10)

Mary Visits Elizabeth

39 In those days Mary arose and went with haste into the hill country, to a town in Judah, (Joz 20,7; Joz 21,11; Łk 1,65) 40 and she entered the house of Zechariah and greeted Elizabeth. 41 And when Elizabeth heard the greeting of Mary, the baby leaped in her womb. And Elizabeth was filled with the Holy Spirit, (Łk 1,15; Łk 1,67) 42 and she exclaimed with a loud cry, “Blessed are you among women, and blessed is the fruit of your womb! (Pwt 28,4; Sdz 5,24; Ps 127,3) 43 And why is this granted to me that the mother of my Lord should come to me? (Łk 2,11; Łk 20,42; Jan 20,28) 44 For behold, when the sound of your greeting came to my ears, the baby in my womb leaped for joy. 45 And blessed is she who believed that there would be^[7] a fulfillment of what was spoken to her from the Lord.” (Łk 1,20; Jan 20,29)

Mary’s Song of Praise: The Magnificat

46 And Mary said, “My soul magnifies the Lord, (1 Sm 2,1; Ps 34,2; Ps 69,30; Dz 10,46; Dz 19,17; 1 Tes 5,23)

1 Sm 2,1Ps 34,2Ps 69,30Dz 10,46Dz 19,171 Tes 5,23

47 and my spirit rejoices in God my Savior, (Ps 35,9; Ps 106,21; Iz 61,10; Ha 3,18; Łk 1,46; Dz 16,34; 1 Tm 1,1; 1 Tm 2,3; 2 Tm 1,9; Tt 1,3; Tt 2,10; Tt 3,4; Jud 1,25)

Ps 35,9Ps 106,21Iz 61,10Ha 3,18Łk 1,46Dz 16,341 Tm 1,11 Tm 2,32 Tm 1,9Tt 1,3Tt 2,10Tt 3,4Jud 1,25

48 for he has looked on the humble estate of his servant. For behold, from now on all generations will call me blessed; (1 Sm 1,11; Ps 72,17; Ps 138,6; Ml 3,12; Łk 9,38; Łk 11,27)

1 Sm 1,11Ps 72,17Ps 138,6Ml 3,12Łk 9,38Łk 11,27

49 for he who is mighty has done great things for me, and holy is his name. (Ps 71,19; Ps 89,8; Ps 99,3; Ps 111,9; Ps 126,2; Iz 57,15; So 3,17)

Ps 71,19Ps 89,8Ps 99,3Ps 111,9Ps 126,2Iz 57,15So 3,17

50 And his mercy is for those who fear him from generation to generation. (Pwt 5,10; Pwt 7,9; Ps 89,1; Ps 103,17)

Pwt 5,10Pwt 7,9Ps 89,1Ps 103,17

51 He has shown strength with his arm; he has scattered the proud in the thoughts of their hearts; (Ps 89,10; Ps 98,1; Ps 118,16; Iz 51,9; Dn 4,37; Jk 4,6)

Ps 89,10Ps 98,1Ps 118,16Iz 51,9Dn 4,37Jk 4,6

52 he has brought down the mighty from their thrones and exalted those of humble estate; (Job 5,11; Ps 75,7; Ps 107,40; Ps 113,7; Ps 147,6; Ez 21,26; Łk 1,51; Jk 4,10)

Job 5,11Ps 75,7Ps 107,40Ps 113,7Ps 147,6Ez 21,26Łk 1,51Jk 4,10

53 he has filled the hungry with good things, and the rich he has sent away empty. (Job 22,9; Ps 34,10; Ps 107,9; Łk 6,21; Łk 6,24)

Job 22,9Ps 34,10Ps 107,9Łk 6,21Łk 6,24

54 He has helped his servant Israel, in remembrance of his mercy, (Ps 98,3; Iz 41,8; Iz 44,21; Iz 49,3; Mi 7,20; Łk 1,72; Hbr 2,16)

Ps 98,3Iz 41,8Iz 44,21Iz 49,3Mi 7,20Łk 1,72Hbr 2,16

55 as he spoke to our fathers, to Abraham and to his offspring forever.” (Rdz 17,19; Ps 132,11; Łk 1,54; Ga 3,16)

Rdz 17,19Ps 132,11Łk 1,54Ga 3,16

56 And Mary remained with her about three months and returned to her home.

The Birth of John the Baptist

57 Now the time came for Elizabeth to give birth, and she bore a son. 58 And her neighbors and relatives heard that the Lord had shown great mercy to her, and they rejoiced with her. (Rdz 19,19) 59 And on the eighth day they came to circumcise the child. And they would have called him Zechariah after his father, (Rdz 17,12; Kpł 12,3; Łk 2,21; Flp 3,5)

Rdz 17,12Kpł 12,3Łk 2,21Flp 3,5

60 but his mother answered, “No; he shall be called John.” (Łk 1,13) 61 And they said to her, “None of your relatives is called by this name.” 62 And they made signs to his father, inquiring what he wanted him to be called. (Łk 1,22) 63 And he asked for a writing tablet and wrote, “His name is John.” And they all wondered. (Iz 8,1; Iz 30,8; Łk 1,60) 64 And immediately his mouth was opened and his tongue loosed, and he spoke, blessing God. (Mk 7,35; Łk 1,20; Łk 2,28; Łk 24,53)

Mk 7,35Łk 1,20Łk 2,28Łk 24,53

65 And fear came on all their neighbors. And all these things were talked about through all the hill country of Judea, (Łk 1,39; Łk 7,16) 66 and all who heard them laid them up in their hearts, saying, “What then will this child be?” For the hand of the Lord was with him. (Łk 2,19; Łk 2,51; Dz 11,21; Dz 13,11)

Łk 2,19Łk 2,51Dz 11,21Dz 13,11

Zechariah’s Prophecy

67 And his father Zechariah was filled with the Holy Spirit and prophesied, saying, (Jl 2,28; Łk 1,15; Łk 1,41) 68 “Blessed be the Lord God of Israel, for he has visited and redeemed his people (Wj 4,31; 1 Krl 1,48; 1 Krn 29,10; Ezd 7,27; Ps 41,13; Ps 72,18; Ps 106,48; Ps 111,9; Ps 130,7; Iz 29,23; Iz 43,1; Iz 59,20; Mt 15,31; Łk 1,78; Łk 2,38; Łk 7,16; Łk 24,21; Dz 13,17; Dz 15,14; Hbr 2,6)

Wj 4,311 Krl 1,481 Krn 29,10Ezd 7,27Ps 41,13Ps 72,18Ps 106,48Ps 111,9Ps 130,7Iz 29,23Iz 43,1Iz 59,20Mt 15,31Łk 1,78Łk 2,38Łk 7,16Łk 24,21Dz 13,17Dz 15,14Hbr 2,6

69 and has raised up a horn of salvation for us in the house of his servant David, (1 Sm 2,1; 1 Sm 2,10; 2 Sm 22,3; Ps 18,2; Ps 132,17; Ez 29,21; Łk 1,32)

1 Sm 2,11 Sm 2,102 Sm 22,3Ps 18,2Ps 132,17Ez 29,21Łk 1,32

70 as he spoke by the mouth of his holy prophets from of old, (Jer 23,5; Dz 3,21; Rz 1,2) 71 that we should be saved from our enemies and from the hand of all who hate us; (Ps 106,10) 72 to show the mercy promised to our fathers and to remember his holy covenant, (Kpł 26,42; Ps 105,8; Mi 7,20; Łk 1,54; Rz 9,4)

Kpł 26,42Ps 105,8Mi 7,20Łk 1,54Rz 9,4

73 the oath that he swore to our father Abraham, to grant us (Rdz 22,16; Rdz 26,3; Hbr 6,13) 74 that we, being delivered from the hand of our enemies, might serve him without fear, (So 3,15) 75 in holiness and righteousness before him all our days. (Jer 32,39; Mt 28,20; Ef 4,24; 1 Tes 2,10; Tt 2,12)

Jer 32,39Mt 28,20Ef 4,241 Tes 2,10Tt 2,12

76 And you, child, will be called the prophet of the Most High; for you will go before the Lord to prepare his ways, (Ml 3,1; Mt 3,3; Mt 11,9; Mt 14,5; Mk 1,2; Łk 1,17; Łk 1,32; Łk 3,4; Łk 7,26; Łk 7,27; Łk 20,6)

Ml 3,1Mt 3,3Mt 11,9Mt 14,5Mk 1,2Łk 1,17Łk 1,32Łk 3,4Łk 7,26Łk 7,27Łk 20,6

77 to give knowledge of salvation to his people in the forgiveness of their sins, (Mt 26,28; Mk 1,4) 78 because of the tender mercy of our God, whereby the sunrise shall visit us^[8] from on high (Ml 4,2; Łk 1,68; Łk 24,49; Ef 5,14; Kol 3,12; 2 P 1,19)

Ml 4,2Łk 1,68Łk 24,49Ef 5,14Kol 3,122 P 1,19

79 to give light to those who sit in darkness and in the shadow of death, to guide our feet into the way of peace.” (Ps 107,10; Iz 9,2; Iz 42,7; Mt 4,16; Łk 2,14; Jan 8,12; Dz 26,18; Rz 3,17)

Ps 107,10Iz 9,2Iz 42,7Mt 4,16Łk 2,14Jan 8,12Dz 26,18Rz 3,17

80 And the child grew and became strong in spirit, and he was in the wilderness until the day of his public appearance to Israel. (Mt 3,1; Mt 11,7; Łk 2,40)