1مثلهای سليمان، پادشاه اسرائيل، كه پسر داوود بود:2اين مثلها به شما كمک خواهند كرد تا حكمت و ادب بياموزيد و بتوانيد معنی سخنان پرمغز را درک كنيد.3آنها به شما ياد خواهند داد چگونه رفتار عاقلانه داشته باشيد و با صداقت و عدالت و انصاف عمل كنيد.4اين مثلها به جاهلان حكمت میبخشند و به جوانان فهم و بصيرت.5-6با شنيدن و درک اين مثلها، حتی دانايان داناتر میشوند و دانشمندان چاره انديشی كسب میكنند تا بتوانند معانی گفتار پيچيدهٔ حكيمان را بفهمند.
نصيحت به جوانان
7نخستين قدم برای كسب دانش، خداترسی است. كسی كه حكمت و ادب را خوار میشمارد، احمق است.8ای جوان، نصيحت پدرت را بشنو و از تعليم مادرت رويگردان نشو،9زيرا سخنان ايشان مانند تاج و جواهر، سيرت تو را زيبا خواهند ساخت.10وقتی گناهكاران تو را وسوسه میكنند، تسليم نشو.11اگر آنها به تو بگويند: «بيا در كمين مردم بنشينيم و آنها را بكشيم12و مانند قبر، آنها را ببلعيم و از هستی ساقط كنيم؛13از اين راه ما اشیا قيمتی فراوان به چنگ خواهيم آورد و خانههای خود را از اين غنايم پر خواهيم ساخت؛14هر چه به دست بياوريم به تساوی بين خود تقسيم خواهيم كرد؛ پس بيا و با ما همدست شو!»15پسرم تو با آنها نرو و خود را از چنين افرادی دور نگه دار؛16زيرا آنها هميشه در پی گناه و قتل هستند.17يک پرنده وقتی میبيند برايش دام گذاشتهاند، از آن دوری میكند.18ولی اين افراد اينطور نيستند. آنها خودشان را به دام میاندازند و با دست خود گور خود را میكنند.19اين است سرنوشت تمام كسانی كه در پی سود نامشروع هستند. چنين اشخاص خود را نابود میكنند.
ندای حكمت
20حكمت در كوچهها ندا میدهد.21مردم را كه در سر چهارراهها و نزد دروازهٔ شهر جمع شدهاند صدا كرده، میگويد:22«ای احمقها! تا كی میخواهيد احمق بمانيد؟ تا كی میخواهيد دانايی را مسخره كنيد و از آن متنفر باشيد؟23اگر سرزنش مرا میپذيرفتيد من روح خود را بر شما نازل میكردم و شما را دانا میساختم.24بارها شما را صدا كردم ولی توجه نكرديد، التماس نمودم اما اعتنا ننموديد.25شما نصيحت و نكوهش مرا نپذيرفتيد.26من نيز در روز مصيبتتان به شما خواهم خنديد، و هنگامی كه بلا دامنگيرتان شود شما را مسخره خواهم كرد.27وقتی بلا مانند طوفان شما را فرا گيرد و مصيبت مثل گردباد شما را احاطه كند، و سختی و بدبختی شما را از پای درآورد،28به داد شما نخواهم رسيد، و اگرچه با اشتياق به دنبالم بگرديد، مرا نخواهيد يافت؛29زيرا از دانايی متنفر بودهايد و از خداوند اطاعت نكردهايد.30نصيحت مرا گوش نگرفتهايد و نكوهش مرا نپذيرفتهايد.31بنابراين ثمرهٔ راهی را كه در پيش گرفتهايد خواهيد ديد.32زيرا سركشی احمقان، ايشان را خواهد كشت و بیخيالی نادانان آنها را از پای در خواهد آورد.33ولی همهٔ كسانی كه به من گوش دهند، از هيچ بلايی نخواهند ترسيد و در امنيت زندگی خواهند كرد.»
1The proverbs of Solomon, son of David, king of Israel: (1پادشاهان 4:32; امثال 10:1; امثال 25:1; جامعه 12:9)2To know wisdom and instruction, to understand words of insight,3to receive instruction in wise dealing, in righteousness, justice, and equity; (امثال 2:9)4to give prudence to the simple, knowledge and discretion to the youth— (امثال 2:11; امثال 3:21; امثال 8:5; امثال 14:15; امثال 14:18)5Let the wise hear and increase in learning, and the one who understands obtain guidance, (امثال 9:9)6to understand a proverb and a saying, the words of the wise and their riddles. (داوران 14:12; مزامير 78:2; امثال 22:17)7The fear of the Lord is the beginning of knowledge; fools despise wisdom and instruction. (ايوب 28:28; امثال 9:10; امثال 15:33)
The Enticement of Sinners
8Hear, my son, your father’s instruction, and forsake not your mother’s teaching, (مزامير 34:11; امثال 6:20; افسس 6:1)9for they are a graceful garland for your head and pendants for your neck. (پيدايش 41:42; امثال 3:22; امثال 4:9; دانيال 5:29)10My son, if sinners entice you, do not consent. (امثال 16:29)11If they say, “Come with us, let us lie in wait for blood; let us ambush the innocent without reason; (مزامير 10:8; مزامير 64:5; امثال 1:18; امثال 12:6; اِرميا 5:26)12like Sheol let us swallow them alive, and whole, like those who go down to the pit; (اعداد 16:32; مزامير 28:1; مزامير 124:3)13we shall find all precious goods, we shall fill our houses with plunder;14throw in your lot among us; we will all have one purse”—15my son, do not walk in the way with them; hold back your foot from their paths, (مزامير 1:1; مزامير 119:101; امثال 4:14; امثال 24:1)16for their feet run to evil, and they make haste to shed blood. (امثال 6:18; اشعيا 59:7; روم 3:15)17For in vain is a net spread in the sight of any bird, (ايوب 40:24)18but these men lie in wait for their own blood; they set an ambush for their own lives. (امثال 1:11)19Such are the ways of everyone who is greedy for unjust gain; it takes away the life of its possessors. (ايوب 8:13; امثال 15:27; 1تيموتائوس 6:10)
The Call of Wisdom
20Wisdom cries aloud in the street, in the markets she raises her voice; (امثال 8:1; امثال 9:3; نوشته ء يوحنا 7:37)21at the head of the noisy streets she cries out; at the entrance of the city gates she speaks: (امثال 8:3)22“How long, O simple ones, will you love being simple? How long will scoffers delight in their scoffing and fools hate knowledge? (ايوب 21:14; مزامير 1:1; امثال 1:4; امثال 1:29; امثال 5:12)23If you turn at my reproof,[1] behold, I will pour out my spirit to you; I will make my words known to you. (يوئيل 2:28; اعمال رسولان مسيح 2:17)24Because I have called and you refused to listen, have stretched out my hand and no one has heeded, (اشعيا 65:12; اشعيا 66:4; اِرميا 7:13; زكريا 7:11; روم 10:21)25because you have ignored all my counsel and would have none of my reproof, (مزامير 81:11; مزامير 107:11; نوشته‌ء لوقا 7:30)26I also will laugh at your calamity; I will mock when terror strikes you, (مزامير 2:4; امثال 10:24; اِرميا 48:43; اِرميا 49:5)27when terror strikes you like a storm and your calamity comes like a whirlwind, when distress and anguish come upon you. (صفنيا 1:15)28Then they will call upon me, but I will not answer; they will seek me diligently but will not find me. (1سموئيل 8:18; ايوب 27:9)29Because they hated knowledge and did not choose the fear of the Lord, (ايوب 21:14; امثال 1:22)30would have none of my counsel and despised all my reproof, (امثال 1:25)31therefore they shall eat the fruit of their way, and have their fill of their own devices. (ايوب 4:8; امثال 14:14; اشعيا 3:11; اِرميا 6:19)32For the simple are killed by their turning away, and the complacency of fools destroys them; (مزامير 73:18; اِرميا 2:19)33but whoever listens to me will dwell secure and will be at ease, without dread of disaster.” (مزامير 25:12; مزامير 112:7)