امثال 23

کتاب مقدس، ترجمۀ معاصر

from Biblica
1 وقتی با حاكم سر سفره مینشينی، به خاطر بسپار با چه كسی روبرو هستی.2 اگر آدم پرخوری هستی، كارد بر گلويت بگذار3 و شيفتهٔ غذاهای لذيذ او نشو، زيرا ممكن است فريبی در كار باشد.4 عاقل باش و برای به چنگ آوردن ثروت، خودت را خسته نكن،5 زيرا ثروت ناپايدار است و مانند عقاب میپرد و ناپديد میشود.6 از سفرهٔ آدم خسيس غذا نخور و برای غذاهای لذيذ او حريص نباش،7 چون او حساب هر چه را كه بخوری در فكرش نگه میدارد. او تعارف میكند و میگويد: «بخور و بنوش»، اما اين را از ته دل نمیگويد.8 لقمهای را كه خوردهای استفراغ خواهی كرد و تشكرات تو بر باد خواهد رفت.9 آدم احمق را نصيحت نكن، چون او سخنان حكيمانه تو را خوار خواهد شمرد.10 سرحد ملک خود را كه از قديم تعيين شده، تغيير نده و زمين يتيمان را غصب نكن،11 زيرا«حامی» ايشان قدرتمند است و به داد آنها خواهد رسيد.12 وقتی ديگران تو را تأديب میكنند، با تمام دل آن را بپذير و به سخنان آموزندهشان گوش فرا ده.13-14 از تأديب كردن فرزند خويش كوتاهی نكن. چوب تنبيه او را نخواهد كشت، بلكه جان او را از هلاكت نجات خواهد داد.15 پسرم، اگر حكمت در دل تو باشد، دل من شاد خواهد شد16 و هنگامی كه دهانت به راستی سخن بگويد، وجود من به وجد خواهد آمد.17 به بدكاران حسادت نورز، بلكه اشتياق تو اطاعت از خداوند باشد؛18 زيرا در اين صورت آيندهٔ خوبی خواهی داشت و اميد تو بر باد نخواهد رفت.19 ای پسرم، عاقل باش و به سخنانم گوش فرا ده. در راه راست گام بردار20 و با آدمهای ميگسار و شكمپرست معاشرت نكن،21 زيرا كسانی كه كارشان فقط خوردن و خوابيدن است، فقير و محتاج خواهند شد.22 نصيحت پدرت را كه تو را به وجود آورده گوش بگير و مادر پيرت را خوار مشمار.23 در پی حقيقت باش و حكمت و ادب و فهم را كسب كن و به هيچ قيمت آنها را از دست نده.24-25 فرزندی درستكار و دانا باش تا مايهٔ شادی و خشنودی پدر و مادرت شوی.26 ای پسرم، به من گوش بده و از زندگی من سرمشق بگير.27 بدان كه زن بدكاره دام خطرناكی است.28 او مانند راهزن در كمين قربانيان خود مینشيند و باعث میشود مردان زيادی خيانتكار شوند.29 مصيبت و بدبختی گريبانگير چه كسی میشود؟ آن كيست كه دائم نزاع به پا میكند و مینالد، بیجهت زخمی میشود و چشمانش تار میگردد؟30 كسی كه دائم شراب میخورد و به دنبال ميگساری میرود.31 پس فريفتهٔ شراب قرمز نشو كه در پياله به تو چشمک میزند و سپس به نرمی از گلويت پايين میرود؛32 زيرا در پايان، مثل مار سمی تو را نيش خواهد زد و چون افعی تو را خواهد گزيد.33 چشمانت چيزهای عجيب و غريب خواهند ديد و گرفتار وهم و خيال خواهی شد.34 مانند كسی خواهی بود كه بر سر دكل كشتی كه دستخوش امواج درياست خوابيده باشد.35 خواهی گفت: «مرا زدند ولی دردی احساس نمیكنم. كی به هوش میآيم تا پيالهای ديگر بنوشم؟»

امثال 23

English Standard Version

from Crossway
1 When you sit down to eat with a ruler, observe carefully what[1] is before you,2 and put a knife to your throat if you are given to appetite.3 Do not desire his delicacies, for they are deceptive food. (امثال 23:6)4 Do not toil to acquire wealth; be discerning enough to desist. (امثال 3:5; امثال 3:7; امثال 15:27; امثال 26:12; امثال 28:20; اشعيا 5:21; متیٰ 6:19; روم 12:16; 1تيموتائوس 6:9; يهودى نژاد 13:5)5 When your eyes light on it, it is gone, for suddenly it sprouts wings, flying like an eagle toward heaven. (امثال 27:24)6 Do not eat the bread of a man who is stingy;[2] do not desire his delicacies, (تثنيه 15:9; مزامير 141:4; امثال 23:3; امثال 28:22)7 for he is like one who is inwardly calculating.[3] “Eat and drink!” he says to you, but his heart is not with you. (مزامير 12:2)8 You will vomit up the morsels that you have eaten, and waste your pleasant words.9 Do not speak in the hearing of a fool, for he will despise the good sense of your words.10 Do not move an ancient landmark or enter the fields of the fatherless, (امثال 22:28)11 for their Redeemer is strong; he will plead their cause against you. (خروج‌ 6:6; ايوب‌ 19:25; امثال 22:23)12 Apply your heart to instruction and your ear to words of knowledge.13 Do not withhold discipline from a child; if you strike him with a rod, he will not die. (امثال 13:24; امثال 19:18)14 If you strike him with the rod, you will save his soul from Sheol. (1‏قرنتس 5:5)15 My son, if your heart is wise, my heart too will be glad. (امثال 23:24; امثال 29:3)16 My inmost being[4] will exult when your lips speak what is right. (مزامير 7:9; مزامير 73:21; امثال 8:6)17 Let not your heart envy sinners, but continue in the fear of the Lord all the day. (مزامير 37:1; امثال 28:14)18 Surely there is a future, and your hope will not be cut off. (مزامير 9:18; امثال 24:14; امثال 24:20)19 Hear, my son, and be wise, and direct your heart in the way. (امثال 6:6; امثال 9:6)20 Be not among drunkards[5] or among gluttonous eaters of meat, (امثال 23:29; امثال 28:7; اشعيا 5:11; اشعيا 5:22; متیٰ 24:49; نوشته‌ء لوقا 21:34; روم 13:13; افسس 5:18)21 for the drunkard and the glutton will come to poverty, and slumber will clothe them with rags. (امثال 6:10)22 Listen to your father who gave you life, and do not despise your mother when she is old. (امثال 1:8; امثال 30:17)23 Buy truth, and do not sell it; buy wisdom, instruction, and understanding. (امثال 4:5; امثال 4:7; امثال 18:15; متیٰ 13:44)24 The father of the righteous will greatly rejoice; he who fathers a wise son will be glad in him. (امثال 23:15; امثال 29:3)25 Let your father and mother be glad; let her who bore you rejoice. (امثال 17:25; امثال 23:24)26 My son, give me your heart, and let your eyes observe[6] my ways.27 For a prostitute is a deep pit; an adulteress[7] is a narrow well. (مزامير 55:23; امثال 2:16; امثال 22:14)28 She lies in wait like a robber and increases the traitors among mankind. (امثال 7:12; جامعه 7:26)29 Who has woe? Who has sorrow? Who has strife? Who has complaining? Who has wounds without cause? Who has redness of eyes? (پيدايش 49:12; امثال 23:20; امثال 23:35)30 Those who tarry long over wine; those who go to try mixed wine. (مزامير 75:8; امثال 9:2; امثال 9:5; اشعيا 5:11; اشعيا 5:22; اشعيا 65:11)31 Do not look at wine when it is red, when it sparkles in the cup and goes down smoothly.32 In the end it bites like a serpent and stings like an adder. (ايوب‌ 20:16)33 Your eyes will see strange things, and your heart utter perverse things. (امثال 2:12)34 You will be like one who lies down in the midst of the sea, like one who lies on the top of a mast.[8]35 “They struck me,” you will say,[9] “but I was not hurt; they beat me, but I did not feel it. When shall I awake? I must have another drink.” (امثال 23:29; اشعيا 56:12; اِرميا 5:3)