von Karl-Heinz Vanheiden1Durch Weisheit von Frauen gedeihen Familie und Haus, / doch eine Närrin zerbricht das mit eigener Hand.2Wer seinen Weg geradeaus geht, hat Ehrfurcht vor Jahwe, / doch wer krumme Wege einschlägt, verachtet ihn.3Das Gerede eines Narren ist eine Rute für seinen Stolz, / doch der Weise überlegt, was er sagt.4Wo keine Rinder sind, da bleibt die Krippe leer, / doch die Kraft des Stiers bringt reichen Ertrag.5Ein zuverlässiger Zeuge wird nicht lügen, / doch ein falscher lügt, was er nur kann.6Ein Spötter sucht die Weisheit und findet sie nicht, / doch der Vernünftige entdeckt sie schnell.7Wenn du einem Dummen gegenübertrittst, / hörst du kein vernünftiges Wort.8Die Weisheit lässt den Klugen wissen, was er tut, / doch Narren betrügen sich durch ihre Dummheit selbst.9Narren treiben Spott mit der Schuld, / Aufrichtige bleiben versöhnt.10Das Herz allein kennt seinen tiefen Schmerz, / und auch seine Freude teilt es Fremden nicht mit.11Gesetzlosen wird das Haus zerstört, / doch das Zelt der Gerechten gedeiht.12Mancher wähnt sich auf dem richtigen Weg, / doch am Ende führt er ihn in den Tod.13Selbst beim Lachen kann man traurig sein, / und wenn es vorbei ist, bleibt der Schmerz.14Wer krumme Wege geht, bekommt, was er verdient, / der gute Mann wird mit Gutem belohnt.15Der Gedankenlose glaubt allem Geschwätz, / der Kluge achtet auf seinen Schritt.16Der Weise scheut sich und weicht dem Bösen aus, / doch der Narr braust auf und fühlt sich im Recht.17Ein hitziger Mann macht manche Dummheit, / doch der Hinterlistige wird immer gehasst.18Die Einfältigen eignen sich Dummheit an, / doch Kluge werden mit Erkenntnis gekrönt.19Die Bösen müssen sich vor den Guten hinknien, / die Gottlosen vor der Tür des Gerechten.20Ein Armer ist selbst seinem Nächsten verhasst, / doch viele wollen Freunde des Reichen sein.21Wer seinen Nächsten verachtet, versündigt sich; / gesegnet ist, wer dem Hilflosen hilft.22Wer Böses plant, wird in die Irre gehen, / doch dem, der gute Absichten hat, wird Liebe und Vertrauen geschenkt.23Harte Arbeit führt zum Gewinn, / bloßes Gerede nur zum Verlust.24Reichtum ist die Krone der Verständigen, / der Kranz der Narren ist ihr Unverstand.25Ein ehrlicher Zeuge rettet ein Leben, / wer Lügen vorbringt, verbreitet Betrug.26Wer Jahwe ehrt, lebt in Sicherheit, / auch seine Kinder werden darin bewahrt.27Wer Jahwe ehrt, ist an der Quelle des Lebens / und wird vor tödlichen Fehlern bewahrt.28In der Größe seines Volkes liegt die Ehre des Königs, / doch ein Rückgang der Bevölkerung ist sein Untergang.29Wer ruhig bleibt, hat viel Verstand, / doch wer aufbraust, zeigt nur seine Unvernunft.30Gelassenheit hält auch den Körper gesund, / doch Leidenschaft ist Knochenfraß.31Wer Schwache bedrückt, verhöhnt deren Schöpfer, / doch wer Hilflosen hilft, ehrt den, der sie geschaffen hat.32In seinem Unglück kommt der Gottlose um, / doch wer mit Gott lebt, ist auch im Tod noch geborgen.33Im Herzen des Verständigen lässt die Weisheit sich nieder, / doch beim Dummkopf ist sie nicht zu Haus.34Gerechtigkeit macht ein Volk groß, / doch Sünde ist die Schande der Völker.35Ein kluger Diener wird vom Herrscher geschätzt, / doch einen Schändlichen trifft sein Zorn.
1Мъдрата жена съгражда дома си, а глупавата го съсипва с ръцете си. (Spr 9,1; Spr 24,3)2Който се бои от Господа, ходи в правия път, а който е извратен в своя път, нехае за Него.3В устата на глупеца е пръчката на гордостта му, а устата на мъдрите ще ги пазят.4Където няма волове, яслите са празни, а чрез силата на вола идват големите добиви.5Истинният свидетел не лъже, а лъжливият свидетел пръска лъжа.6Необузданият търси мъдрост и не я намира, а за разумния знанието е лесно.7Отмини от глупавия човек, у когото не забелязваш разумна уста. (Spr 13,20)8Мъдростта на умния е да знае пътя си, а глупостта на неразумните е заблуда.9Глупците се присмиват над вината, а сред праведните има Божие благоволение.10Сърцето познава горчивината на живота си и чуждият човек не споделя радостта му.11Къщата на нечестивите ще се съсипе, а шатрата на праведните ще преуспее. (Hi 8,22)12Има път, който изглежда прав на човека, а краят му е по пътищата на смъртта. (Spr 16,25)13И при смях понякога сърцето боли; и краят на радостта може да бъде тъга.14Развратеният ще се насити на своите пътища, а добрият – на своите.15Глупавият вярва на всяка дума, а благоразумният внимава в своите стъпки.16Мъдрият се бои и се отклонява от злото, а глупавият е надменен и самонадеян.17Сприхавият върши глупости, а който замисля зло, е омразен. (Spr 14,29; Spr 29,22)18Неразумният получава за свой дял глупост, а благоразумните се увенчават със знание. (Spr 14,24)19Злите ще се преклонят пред добрите и нечестивите – при портите на праведника.20Сиромахът е мразен дори от своите ближни, а мнозина обичат богатия. (Spr 19,4; Sir 6,8)21Който презира ближния си, съгрешава, а който проявява милост към бедните, е благословен. (Ps 41,2)22Не се ли заблуждават онези, които замислят зло? Но към онези, които мислят добро, ще има милост и вярност.23От всеки труд има полза, а от празнословие има само вреда.24Венец на мъдрите е богатството им, а глупостта на глупците си остава глупост. (Spr 14,18)25Истинният свидетел спасява живот, а който разпространява лъжи, носи измама. (Spr 12,17)26В страха пред Господа има твърда увереност и Той ще бъде прибежище за Своите синове.27Страхопочитанието пред Господа е извор на живот, отдалечава от мрежите на смъртта. (Spr 13,14; Spr 19,23)28Многоброният народ е слава за царя, а малобройният народ е съсипия за княза.29Който е търпелив, показва благоразумие, а който се гневи бързо, проявява глупост. (Spr 14,17; Spr 19,11)30Спокойното сърце е живот за тялото, а завистта е гнилост за костите.31Който притеснява сиромаха, укорява Твореца му, а който проявява милост към нуждаещите се, почита Твореца. (Spr 17,5)32Нечестивият ще бъде отхвърлен за своето зло, а праведникът има упование и при смъртта си.33Мъдростта почива в сърцето на разумния, а и сред неразумните се вижда.34Правдата възвисява народа, а грехът безчести народите.35Царят е добронамерен към разумния слуга, а се гневи на онзи, който върши срамни дела.