1My son, don’t promise to pay for what your neighbour owes. Don’t agree to pay a stranger’s bill.2Don’t be trapped by what you have said. Don’t be caught by the words of your mouth.3Instead, my son, do something to free yourself. Don’t fall into your neighbour’s hands. Go until you can’t go anymore. Don’t let your neighbour rest.4Don’t let your eyes go to sleep. Don’t let your eyelids close.5As a deer frees itself from a hunter, free yourself. As a bird frees itself from a trapper, free yourself.6You people who don’t want to work, think about the ant! Consider its ways and be wise!7It has no commander. It has no leader or ruler.8But it stores up its food in summer. It gathers its food at harvest time.9You lazy people, how long will you lie there? When will you get up from your sleep?10You might sleep a little or take a little nap. You might even fold your hands and rest.11Then you would be poor, as if someone had robbed you. You would have little, as if someone had stolen from you.12An evil troublemaker goes around saying twisted things with his mouth.13He winks with his eyes. He makes signals with his feet. He motions with his fingers.14His plans are evil, and he has lies in his heart. He is always stirring up fights.15Trouble will catch up with him in an instant. He will suddenly be destroyed, and nothing can save him.16There are six things the LORD hates. In fact, he hates seven things.17The LORD hates proud eyes, a lying tongue, and hands that kill those who aren’t guilty.18He also hates hearts that make evil plans and feet that are quick to do evil.19He hates any witness who pours out lies and anyone who stirs up conflict in the community.
A warning against committing adultery
20My son, keep your father’s command. Don’t turn away from your mother’s teaching.21Always tie them on your heart. Put them around your neck.22When you walk, they will guide you. When you sleep, they will watch over you. When you wake up, they will speak to you.23Your father’s command is like a lamp. Your mother’s teaching is like a light. And whatever instructs and corrects you leads to life.24It keeps you from your neighbour’s wife. It keeps you from the smooth talk of a woman who commits adultery.25Don’t hunger in your heart after her beauty. Don’t let her eyes capture you.26A prostitute can be bought for only a loaf of bread. But another man’s wife hunts your very life.27You can’t shovel fire into your lap without burning your clothes.28You can’t walk on hot coals without burning your feet.29It’s the same for anyone who has sex with another man’s wife. Anyone who touches her will be punished.30People don’t hate a thief who steals to fill his empty stomach.31But when he is caught, he must pay seven times as much as he stole. It may even cost him everything he has.32A man who commits adultery has no sense. Anyone who does it destroys himself.33He will be beaten up and dishonoured. His shame will never be wiped away.34Jealousy stirs up a husband’s anger. He will show no mercy when he gets even.35He won’t accept any payment. He won’t take any money, no matter how much he is offered.
1Oğlum, eğer birine kefil oldunsa, Onun borcunu yüklendinse,2Düştünse tuzağa kendi sözlerinle, Ağzının sözleriyle yakalandınsa,3O kişinin eline düştün demektir. Oğlum, şunu yap ve kendini kurtar: Git, yere kapan onun önünde, Ona yalvar yakar.4Gözlerine uyku girmesin, Ağırlaşmasın göz kapakların.5Avcının elinden ceylan gibi, Kuşbazın elinden kuş gibi kurtar kendini.6Ey tembel kişi, git, karıncalara bak, Onların yaşamından bilgelik öğren.7Başkanları, önderleri ya da yöneticileri olmadığı halde,8Yazın erzaklarını biriktirirler, Yiyeceklerini toplarlar biçim mevsiminde.9Ne zamana dek yatacaksın, ey tembel kişi? Ne zaman kalkacaksın uykundan?10‹‹Biraz kestireyim, biraz uyuklayayım, Ellerimi kavuşturup şöyle bir uyuyayım›› demeye kalmadan,11Yokluk bir haydut gibi, Yoksulluk bir akıncı gibi gelir üzerine.12Ağzında yalanla dolaşan kişi, Soysuz ve fesatçıdır.13Göz kırpar, bir sürü ayak oyunu, El kol hareketleri yapar,14Ahlaksız yüreğinde kötülük tasarlar, Çekişmeler yaratır durmadan.15Bu yüzden ansızın yıkıma uğrayacak, Birdenbire çaresizce yok olacak.16RAB'bin nefret ettiği altı şey, İğrendiği yedi şey vardır:17Gururlu gözler, Yalancı dil, Suçsuz kanı döken eller,18Düzenbaz yürek, Kötülüğe seğirten ayaklar,19Yalan soluyan yalancı tanık Ve kardeşler arasında çekişme yaratan kişi.
Zinaya Karşı Bir Uyarı Daha
20Oğlum, babanın buyruklarına uy, Annenin öğrettiklerinden ayrılma.21Bunlar sürekli yüreğinin bağı olsun, Tak onları boynuna.22Yolunda sana rehber olacak, Seni koruyacaklar yattığın zaman; Söyleşecekler seninle uyandığında.23Bu buyruklar sana çıra, Öğretilenler ışıktır. Eğitici uyarılar yaşam yolunu gösterir.24Seni kötü kadından, Başka birinin karısının yaltaklanan dilinden Koruyacak olan bunlardır.25Böyle kadınların güzelliği seni ayartmasın, Bakışları seni tutsak etmesin.26Çünkü fahişe yüzünden insan bir lokma ekmeğe muhtaç kalır[1], Başkasının karısıyla yatmak da kişinin canına mal olur.27İnsan koynuna ateş alır da, Giysisi yanmaz mı?28Korlar üzerinde yürür de, Ayakları kavrulmaz mı?29Başkasının karısıyla yatan adamın durumu budur. Böyle bir ilişkiye giren cezasız kalmaz.30Aç hırsız karnını doyurmak için çalıyorsa, Kimse onu hor görmez.31Ama yakalanırsa, çaldığının yedi katını ödemek zorunda; Varını yoğunu vermek anlamına gelse bile.32Zina eden adam sağduyudan yoksundur. Yaptıklarıyla kendini yok eder.33Payına düşen dayak ve onursuzluktur, Asla kurtulamaz utançtan.34Çünkü kıskançlık kocanın öfkesini azdırır, Öç alırken acımasız olur.35Hiçbir fidye kabul etmez, Gönlünü alamazsın armağanların çokluğuyla.