1Józef przybył zatem i oznajmił faraonowi: Mój ojciec i moi bracia, z owcami i bydłem, ze wszystkim, co posiadają, przybyli z Kanaanu i są już w ziemi Goszen.2Następnie z grona swoich braci Józef wybrał pięciu i przedstawił ich faraonowi.3Czym trudnicie się na co dzień? — zapytał ich faraon. Twoi słudzy, podobnie jak nasi ojcowie, są pasterzami owiec — odpowiedzieli. —4Chcielibyśmy na pewien czas zatrzymać się w tym kraju, gdyż z powodu srogiego głodu nie ma pastwisk dla owiec w Kanaanie. Pozwól więc nam, twoim sługom, zamieszkać w ziemi Goszen.5W odpowiedzi faraon zwrócił się do Józefa: Twój ojciec i twoi bracia przybyli do ciebie.6Ziemia egipska stoi przed tobą otworem. Osiedl swego ojca i braci w najlepszej części kraju. Mogą zamieszkać w Goszen. A jeśli wiesz, że są między nimi jacyś zdolni ludzie, to ustanów ich zarządcami także nad moim dobytkiem.7Następnie Józef wprowadził swego ojca, Jakuba, przedstawił go faraonowi, a Jakub pobłogosławił faraona.8Ileż to liczysz sobie lat? — zapytał faraon Jakuba.9A on na to: Dni mojej wędrówki[1] liczą teraz sto trzydzieści lat. Krótkie i złe[2] były lata mego życia i nie dosięgły lat wędrówki moich ojców.10Na koniec Jakub pobłogosławił faraona i wyszedł od niego.11Józef osiedlił swego ojca i swoich braci, dał im posiadłość w ziemi egipskiej, w najlepszej części kraju, w okręgu Ramses, zgodnie z rozkazem faraona.12Tam Józef zaopatrywał swego ojca i braci, cały ród swego ojca, w chleb — stosownie do liczebności ich rodzin.
Poczynania Józefa w czasie głodu
13Tymczasem w całej tej ziemi brakowało chleba, ponieważ głód był bardzo srogi. Z jego powodu niszczała zarówno ziemia egipska, jak i kananejska.14Józef zaś, sprzedając zboże, ściągnął z mieszkańców Egiptu i Kanaanu wszystkie pieniądze, jakie posiadali. Pieniądze te odprowadzał następnie do skarbców faraona.15A gdy pieniądze w ziemi egipskiej oraz kananejskiej uległy wyczerpaniu, Egipcjanie zwrócili się do Józefa z prośbą: Udziel nam chleba. Dlaczego mamy umierać na twych oczach z powodu braku pieniędzy?16Józef zaś postanowił: Przekażcie swój dobytek. Skoro brak wam pieniędzy, udzielę wam chleba w zamian za wasz dobytek.17Ludzie więc przyprowadzali swój dobytek do Józefa, a on zaopatrywał ich w żywność w zamian za konie, za stada owiec, bydła, i za osły. Tego zatem roku nasycił ich chlebem za cały ich dobytek.18Następnego roku ludzie przyszli znowu: Nie ukrywamy przed tobą, panie — powiedzieli — że gdy skończyły nam się pieniądze, a stada bydła należą już do ciebie, nie mamy już nic do oddania oprócz ciał oraz pól.19Dlaczego mamy ginąć na twoich oczach, my i nasze pola? Kup nas i naszą ziemię za chleb. Jesteśmy gotowi oddać faraonowi nasze pola i samych siebie w niewolę. Tylko zaopatrz nas w ziarno. Chcemy przeżyć zamiast umierać. Niech ta ziemia nie stanie się pustkowiem.20Józef więc wykupił na rzecz faraona całą ziemię egipską. Egipcjanie sprzedawali swe pola ze względu na srogi głód. W ten sposób ziemia przeszła na własność faraona.21Również lud Józef poddał[3] w niewolę faraonowi, od krańca Egiptu po kraniec.22Nie wykupił jedynie ziemi kapłańskiej, gdyż kapłani byli na utrzymaniu faraona i korzystali z przydziałów, które on im zapewniał. Tylko dlatego nie sprzedawali swych pól.23Józef natomiast ogłosił: Oto nabyłem was dzisiaj — wraz z waszymi polami — na własność faraona. Weźcie sobie ziarno i obsiejcie ziemię.24Lecz jedną piątą część waszych plonów macie przekazać faraonowi, cztery piąte możecie zatrzymać na dalsze obsianie pól i na wyżywienie własne, waszych gospodarstw oraz waszych dzieci.25Ludzie odpowiedzieli: Zachowałeś nas przy życiu. Obyśmy znaleźli łaskę w twych oczach, panie, a będziemy niewolnikami faraona.26W ten sposób Józef wprowadził ustawę obowiązującą po dzień dzisiejszy, że piąta część plonów z ziemi egipskiej należy do faraona. Tylko ziemia kapłanów nie przeszła na jego własność.27Izrael zamieszkał zatem w ziemi egipskiej, w okręgu Goszen. Ludzie nabywali w niej posiadłości, rozradzali się i rośli w liczbę.
Ostatnia wola Jakuba
28Jakub przeżył w ziemi egipskiej siedemnaście lat. Jego życie trwało zatem sto czterdzieści siedem lat.29Gdy Izrael był już bliski śmierci, wezwał swego syna, Józefa, i powiedział: Jeśli znalazłem łaskę w twoich oczach, połóż, proszę, swą rękę pod moje biodro. Okaż mi, proszę, miłość i wierność: Nie grzeb mnie w Egipcie.30Gdy spocznę z moimi ojcami, wywieź mnie z Egiptu i pochowaj mnie w ich grobie. Józef odpowiedział: Postąpię według twego życzenia.31Jeśli tak, to przysięgnij mi to — poprosił ojciec. Józef przysiągł. I pokłonił się Izrael, wsparty o rękojeść swojej laski.[4]
Rodzaju 47
Pismo Święte Starego i Nowego Przymierza (dosłowny)
1Józef zaś przybył i oznajmił faraonowi: Mój ojciec i moi bracia, ich owce i ich bydło, ze wszystkim, co posiadają, przybyli z ziemi Kanaan i oto są w ziemi Goszen.2Potem z grona swoich braci wziął[1] pięciu mężczyzn i stawił ich przed faraonem.3I powiedział faraon do jego braci:[2] Co jest waszym zajęciem? I powiedzieli faraonowi: Pasterzami owiec są twoi słudzy, tak my, jak i nasi ojcowie.4I powiedzieli [jeszcze] faraonowi: Przybyliśmy zatrzymać się w tej ziemi, gdyż nie ma pastwisk dla owiec, które mają twoi słudzy, ponieważ w ziemi Kanaan jest ciężki głód, pozwól więc na teraz, że twoi słudzy zamieszkają w ziemi Goszen.5Wtedy faraon powiedział do Józefa: Twój ojciec i twoi bracia przybyli do ciebie.6Ziemia egipska – przed tobą ona! W najlepszej [części] tej ziemi osiedl swego ojca i swoich braci – niech mieszkają w ziemi Goszen. A jeśli wiesz, że są między nimi mężczyźni dzielni, ustanów ich książętami nad dobytkiem, który należy do mnie.[3]7Potem wprowadził Józef Jakuba, swego ojca, i postawił go przed faraonem, a Jakub pobłogosławił faraona.8I powiedział faraon do Jakuba: Ile jest dni lat twojego życia?9I powiedział Jakub faraonowi: Dni lat mojego wędrowania[4] jest sto trzydzieści lat. Krótkie i złe[5] były dni lat mego życia i nie dosięgły dni lat życia moich ojców w dniach ich wędrowania.10I pobłogosławił Jakub faraona, i wyszedł sprzed oblicza faraona.11A Józef osiedlił swego ojca i swoich braci i dał im posiadłość[6] w ziemi egipskiej, w najlepszej [części] tej ziemi, w ziemi Ramses,[7] jak rozkazał faraon.12I zaopatrywał Józef swego ojca i swoich braci, i cały dom swego ojca w chleb według [liczby] dzieci.
Poczynania Józefa w czasie głodu
13A w całej ziemi nie było chleba, ponieważ głód był bardzo ciężki, i marniała ziemia egipska i ziemia kananejska z powodu głodu.14I wyciągnął[8] Józef wszystkie pieniądze[9] znajdujące się w ziemi egipskiej i w ziemi kananejskiej za zboże, które oni nabywali, i odprowadzał Józef pieniądze do domu faraona.15A gdy wyczerpały się pieniądze w ziemi egipskiej i w ziemi kananejskiej, przyszli wszyscy Egipcjanie do Józefa, mówiąc: Daj nam chleba. Oraz: Dlaczego mamy wobec ciebie umierać przez to, że brak nam pieniędzy?16I odpowiedział Józef: Dajcie wasz dobytek, a dam wam chleb[10] za wasz dobytek, skoro brak wam pieniędzy.17Przyprowadzili więc do Józefa swój dobytek, a Józef dawał im chleb za konie i za stada owiec, i za stada bydła, i za osły. Tak nasycił ich chlebem za cały ich dobytek tego roku.18A gdy minął i ten rok, przyszli do niego w następnym roku i powiedzieli do niego: Nie ukrywamy przed naszym panem, że skończyły nam się pieniądze, a stada bydła [należą] do naszego pana, że nie pozostało [nam] nic przed naszym panem prócz naszego ciała i naszej ziemi.19Dlaczego mamy umierać na twoich oczach, tak my, jak i nasza ziemia? Kup nas i naszą ziemię za chleb, i niech staniemy się my z naszą ziemią niewolnikami faraona. Lecz daj [nam] ziarna i niech przeżyjemy zamiast umierać, i niech ziemia nie stanie się pustkowiem.20I wykupił Józef całą ziemię egipską dla faraona, ponieważ Egipcjanie sprzedawali każdy swoje pole, jako że głód srożył się nad nimi – i stała się ziemia [własnością] faraona.21A co do ludu, poddał go[11] w niewolę od [jednego] krańca Egiptu po jego [drugi] kraniec.22Nie wykupił tylko ziemi kapłańskiej, gdyż kapłani mieli stałe zaopatrzenie[12] od faraona i żywili się z zaopatrzenia, które dał im faraon – dlatego nie sprzedali swojej ziemi.23I powiedział Józef do ludu: Oto nabyłem was dziś – i waszą ziemię [uprawną] – dla faraona. Oto ziarno dla was i obsiejcie ziemię.24Lecz ze zbiorów oddacie jedną piątą faraonowi, a cztery części pozostaną wam na obsianie pól i na wyżywienie was oraz tych, którzy są w waszych domach, i na wyżywienie waszych dzieci.[13]25I powiedzieli: Utrzymałeś nas przy życiu, obyśmy znaleźli łaskę w oczach naszego pana, a będziemy niewolnikami faraona.26I wprowadził to Józef jako ustawę – aż do dzisiaj – że z ziemi egipskiej piąta część należy do faraona. Tylko ziemia samych kapłanów nie stała się własnością faraona.27I zamieszkał Izrael w ziemi egipskiej, w ziemi Goszen. Nabywali w niej własność, rozradzali się i rozmnażali się bardzo.
Ostatnia wola Jakuba
28A Jakub żył w ziemi egipskiej siedemnaście lat, tak że było dni Jakuba, lat jego życia, sto czterdzieści siedem lat.29A gdy przybliżyły się dni, kiedy Izrael miał umrzeć, wezwał swego syna Józefa i powiedział do niego: Jeśli znalazłem łaskę w twoich oczach, połóż, proszę, swoją rękę pod moje biodro i okaż mi miłość i wierność: Nie grzeb mnie w Egipcie.30Gdy spocznę z moimi ojcami, wywieź mnie z Egiptu i pochowaj mnie w ich grobie. On zaś odpowiedział: Postąpię według twoich słów.31Powiedział zatem: Przysięgnij mi. I przysiągł mu. I skłonił się Izrael nad rękojeścią swojej laski.[14] (Hbr 11,21)