1W kraju zaś nastał głód, inny niż ten pierwszy, za czasów Abrahama. Izaak udał się więc do Abimeleka, króla filistyńskiego, do Geraru.2Wtedy ukazał mu się PAN: Nie idź do Egiptu! Mieszkaj w ziemi, o której ci mówię.3Przebywaj w niej, a będę z tobą i będę ci błogosławił, ponieważ dam ją tobie i twojemu potomstwu i dochowam przysięgi, którą złożyłem twojemu ojcu Abrahamowi.4Twoje potomstwo rozmnożę jak gwiazdy na niebie, dam mu też wszystkie te ziemie i w twoim potomstwie[1] będą sobie błogosławić wszystkie narody ziemi,5dlatego że Abraham słuchał mojego głosu i przestrzegał moich poleceń, przykazań, ustaw i pouczeń.
Izaak w Gerarze
6W ten sposób Izaak zamieszkał w Gerarze.7A gdy mieszkańcy tego miasta pytali o jego żonę, odpowiadał: Ona jest moją siostrą.[2] Bał się mówić: To moja żona. Bo — myślał — jeszcze mnie tutejsi mężczyźni zabiją z powodu Rebeki, gdyż jest piękna z wyglądu.8A gdy przebywał tam dłuższy czas, zdarzyło się, że Abimelek, król filistyński, wyglądał przez okno i zobaczył, jak Izaak pieści swoją żonę, Rebekę.9Wezwał więc Abimelek Izaaka i wyrzucił mu: Przecież to twoja żona! Dlaczego utrzymywałeś, że to twoja siostra? Izaak wyznał: Rzeczywiście tak mówiłem, abym z jej powodu nie został zabity.10Wtedy Abimelek powiedział: Co też ty nam uczyniłeś? Niewiele brakowało, a ktoś z ludu przespałby się z twoją żoną i ściągnąłbyś na nas winę.11Następnie Abimelek przestrzegł cały lud: Ktokolwiek dotknąłby tego człowieka lub jego żonę, będzie musiał zginąć.12Tego roku Izaak obsiał pola w kraju swego pobytu i zebrał stokrotne plony — PAN mu błogosławił.13Dzięki temu wzbogacił się, był coraz zamożniejszy, aż stał się bardzo bogaty.14Posiadał stada owiec i bydła oraz liczną służbę. Filistyńczycy zaczęli mu zazdrościć.15Dlatego zasypali wszystkie studnie, które wykopali słudzy jego ojca za czasów Abrahama.16W końcu Abimelek zwrócił się do Izaaka: Odejdź od nas, bo stałeś się o wiele mocniejszy niż my.17Odszedł więc stamtąd Izaak i rozłożył się obozem w dolinie Geraru.18Po przybyciu na miejsce Izaak odkopał studnie z czasów jego ojca Abrahama, które po jego śmierci Filistyńczycy zasypali. Przywrócił im też nazwy nadane przez jego ojca.19Gdy pewnego razu słudzy Izaaka szukali wody w dolinie, wykopali studnię, z której woda płynęła jak ze źródła.[3]20Wtedy pasterze Geraru zaczęli spierać się z pasterzami Izaaka. To nasza woda! — wołali. Dlatego Izaak nadał tej studni nazwę Sprzeczka.[4]21O kolejną studnię, którą wykopali jego słudzy, też wybuchł spór, stąd Izaak nazwał ją Wrogość.[5]22W końcu Izaak przeniósł się stamtąd i wykopał kolejną studnię. O tę już sporu nie było, nazwał ją więc Szeroka,[6] mówiąc: Teraz PAN poszerzył nasze granice i zakwitniemy w tej ziemi.23Po pewnym czasie jednak wyruszył stamtąd Izaak w górę do Beer-Szeby.24Tej nocy ukazał mu się PAN: Ja jestem Bogiem Abrahama, twego ojca — powiedział. — Nie bój się, bo Ja jestem z tobą. Będę ci błogosławił i rozmnożę twoje potomstwo ze względu na Abrahama, mego sługę.25Izaak zbudował tam ołtarz, przy którym wzywał imienia PANA. Rozbił tam też swój namiot, a jego słudzy wykopali tam studnię.
Przymierze Izaaka z Abimelekiem
26Wówczas przybyli do niego z Geraru Abimelek, Achuzat, jego doradca,[7] i Pikol, dowódca wojska.27Dlaczego do mnie przyszliście? — zapytał ich Izaak. — Przecież mnie nienawidzicie, wypędziliście mnie od siebie.28A oni wyjaśnili: Widzieliśmy wyraźnie, że jest z tobą PAN. Pomyśleliśmy zatem, by związać się z tobą przysięgą. Chcemy zawrzeć z tobą przymierze.29Chcielibyśmy być pewni, że nie uczynisz nam nic złego, tak jak i my nie skrzywdziliśmy ciebie, lecz świadczyliśmy ci tylko dobro i odprawiliśmy cię w pokoju. Ty więc teraz jesteś błogosławiony przez PANA.30Wtedy Izaak wyprawił dla nich ucztę. Jedli razem i pili.31Następnego dnia wstali wcześnie rano i złożyli sobie przysięgi, po czym Izaak odprawił ich i odeszli od niego w pokoju.32Tego samego dnia słudzy Izaaka przyszli i donieśli, że wykopali studnię: Znaleźliśmy wodę! — powiedzieli.33Izaak nazwał ją Przysięga.[8] Dlatego nazwa miasta do dziś brzmi Beer-Szeba, czyli Studnia Przysięgi.
Ezaw i jego żony
34Gdy Ezaw miał czterdzieści lat, pojął za żonę Jehudit, córkę Chetyty Beeriego, oraz Basemat, córkę Chetyty[9] Elona.35Były one dla Izaaka i dla Rebeki powodem wielu zmartwień.
Rodzaju 26
Pismo Święte Starego i Nowego Przymierza (dosłowny)
1A nastał w ziemi głód, inny niż ten pierwszy głód, który był za dni Abrahama. Udał się więc Izaak do Abimeleka,[1] króla filistyńskiego, do Geraru.2Wtedy ukazał mu się JHWH i powiedział: Nie schodź do Egiptu! Mieszkaj w ziemi, o której ci mówię.3Przebywaj w tej ziemi, a będę z tobą i będę ci błogosławił, gdyż tobie i twemu potomstwu dam wszystkie te[2] ziemie i dochowam przysięgi, którą złożyłem Abrahamowi, twojemu ojcu.4I rozmnożę twoje potomstwo jak gwiazdy na niebiosach i dam twemu potomstwu wszystkie te ziemie, i błogosławić sobie będą w twoim potomstwie[3] wszystkie narody ziemi,5dlatego że Abraham[4] słuchał mego głosu i strzegł moich poleceń, moich przykazań, moich ustaw i moich pouczeń.[5]
Izaak w Gerarze
6I zamieszkał Izaak w Gerarze.7A gdy mężczyźni tego miejsca pytali o jego żonę, odpowiadał: Ona jest moją siostrą,[6] bał się bowiem mówić: Moja żona.[7] [Bo myślał:] By mnie nie zabili mężczyźni tego miejsca z powodu Rebeki, gdyż jest ona piękna z wyglądu.8I stało się, gdy wydłużyły mu się tam dni [przebywania], że wyglądał Abimelek, król filistyński, przez okno, i zobaczył – a oto Izaak pieści swą żonę Rebekę.9Wezwał zatem Abimelek Izaaka i powiedział: Przecież ona jest twoją żoną! Dlaczego mi powiedziałeś: Ona jest moją siostrą? I odpowiedział mu Izaak: Tak powiedziałem, żebym z powodu niej nie został uśmiercony.10Wtedy Abimelek odpowiedział: Co też ty nam uczyniłeś? Jeszcze trochę, a przespałby się ktoś z ludu z twoją żoną i ściągnąłbyś na nas winę.[8]11I przykazał Abimelek całemu ludowi,[9] mówiąc: Kto by dotknął tego człowieka i jego żony, będzie musiał umrzeć.12A siał Izaak w tej ziemi i zebrał w tym roku stokrotne plony – i błogosławił mu JHWH.13I wzrósł [w siłę] ten człowiek, i coraz bardziej wzrastał,[10] aż stał się bardzo wielki.14Miał on dobytek w owcach, dobytek w bydle oraz liczną służbę. I zazdrościli mu Filistyni.15Dlatego wszystkie studnie, które wykopali słudzy jego ojca, za dni Abrahama, jego ojca, Filistyni zasypali i wypełnili je ziemią.16I powiedział Abimelek do Izaaka: Odejdź od nas, bo stałeś się o wiele mocniejszy niż my.17Odszedł więc stamtąd Izaak i rozłożył się [obozem] w dolinie[11] Geraru – i zamieszkał tam.18I wrócił Izaak i odkopał studnie,[12] które wykopano za dni Abrahama,[13] jego ojca, a które po śmierci Abrahama Filistyni zasypali. Nadał im też nazwy, takie jak nazwy, które nadał im jego ojciec.19A gdy słudzy Izaaka kopali w dolinie, znaleźli tam studnię bieżącej wody.[14]20Lecz pasterze Geraru spierali się z pasterzami Izaaka, mówiąc: To nasza woda! Dlatego nadał tej studni nazwę Esek[15] – bo sprzeczali się z nim.21I wykopali inną studnię; o nią też się spierali – i nadał jej nazwę Sitna.[16]22Przeniósł się więc stamtąd i wykopał inną studnię. I nie spierali się o nią – nadał jej więc nazwę Rechobot,[17] bo powiedział: Tak, teraz JHWH poszerzył nam [przestrzeń] i zaowocujemy w tej ziemi.23Potem wyruszył stamtąd [w górę] do Beer-Szeby.24Tej też nocy ukazał mu się JHWH i powiedział: Ja jestem Bogiem Abrahama, twego ojca. Nie bój się, bo Ja jestem z tobą i będę ci błogosławił, i rozmnożę twoje potomstwo ze względu na Abrahama, mego sługę.25I zbudował tam ołtarz, i wzywał imienia JHWH, rozbił tam też swój namiot, a słudzy Izaaka wykopali tam studnię.
Przymierze Izaaka z Abimelekiem
26A przyszedł do niego z Geraru Abimelek i Achuzat, jego doradca,[18] i Pikol, książę jego wojska.27I powiedział do nich Izaak: Dlaczego do mnie przyszliście? Bo przecież mnie nienawidzicie i wypędziliście mnie od siebie.28A oni odpowiedzieli: Widzieliśmy wyraźnie, że jest z tobą JHWH, i powiedzieliśmy sobie: Niech będzie między nami przysięga, między nami a tobą. Chcemy zawrzeć z tobą przymierze,29że nie uczynisz nam nic złego, tak jak my nie skrzywdziliśmy ciebie, lecz świadczyliśmy ci tylko dobro i odprawiliśmy cię w pokoju. Ty teraz jesteś błogosławiony przez JHWH.30Wtedy wyprawił dla nich ucztę – i jedli i pili.31Gdy wstali wcześnie rano, przysięgli sobie nawzajem, po czym Izaak odprawił ich i odeszli od niego w pokoju.32I stało się tego samego dnia, że przyszli słudzy Izaaka i donieśli mu o sprawie studni, którą wykopali. Powiedzieli: Znaleźliśmy wodę.[19]33I nazwał ją Szibea.[20] Dlatego nazwa miasta brzmi Beer-Szeba[21] aż po dzień dzisiejszy.
Ezaw i jego żony
34A gdy Ezaw miał czterdzieści lat, pojął za żonę Jehudit,[22] córkę Beeriego, Chetyty, i Basemat, córkę Elona, Chetyty.[23]35I były goryczą ducha dla Izaaka i dla Rebeki.