1Serce króla w ręku PANA jest jak strumień wody — kieruje On nim, dokąd chce.2Każda droga wydaje się człowiekowi prosta,[1] lecz tym, który bada serca, jest PAN.3Troskę o sprawiedliwość i prawo PAN ceni bardziej niż ofiarę.4Wyniosłe spojrzenie i zarozumiałe serce to lampa bezbożnych — lecz nie prowadzi do celu.5Zamysły pracowitego zapewniają dostatek; każdy, kto działa w pośpiechu, na pewno skończy w biedzie.6Gromadzenie skarbów za pomocą kłamstwa to marność, za którą gonią poszukiwacze śmierci.7Rozbój bezbożnych odbija się na nich samych, gdyż nie chcą stosować prawa.8Droga winnego jest kręta; czysty postępuje prostolinijnie.9Lepiej mieszkać gdzieś w kącie na poddaszu niż z kłótliwą kobietą we wspólnym domu.[2]10Bezbożny pożąda tego, co złe, bliźni nie znajdzie w jego oczach łaski.11Gdy karzą szydercę, prosty mądrzeje, gdy pouczają mądrego, nabiera wiedzy.[3]12Sprawiedliwy[4] postępuje roztropnie względem domu bezbożnych — kieruje nieszczęście na nich samych.13Kto zatyka ucho na krzyk ubogiego, też będzie kiedyś wołał — i mu nie odpowiedzą.14Dar przekazany w ukryciu uśmierza gniew, a prezent z zanadrza — nawet największą złość.15Sprawiedliwy cieszy się, gdy stosują prawo, na nieprawych natomiast pada wtedy strach.16Kto zbacza z drogi rozsądku, spocznie wśród cieni zmarłych.17Kto kocha zabawy, będzie żył w potrzebie; kto lubi wino i wonne olejki, nie wzbogaci się.18Okupem za sprawiedliwego jest bezbożny, a za prawych — odstępca.19Lepiej mieszkać na pustyni niż z kobietą kłótliwą i gderliwą.[5]20Pod dachem mędrca znajdziesz skarby i olejki, u nierozumnego nie — bo wszystko przejada.21Kto pragnie sprawiedliwości i łaski, ten znajdzie życie, sprawiedliwość i chwałę.22Mędrzec potrafi wkroczyć[6] do grodu najwaleczniejszych i rozbroić umocnienia, na których polegano.23Kto strzeże swoich ust i języka, strzeże własnej duszy od udręk.24Zuchwały i butny ma na imię szyderca, działa on z nadmiaru pychy.25Pragnienie zabija leniwego, gdyż jego ręce nie są chętne do pracy.26Dzień po dniu chciałby spełniać swe pragnienia, sprawiedliwy natomiast daje — i nie odmawia.27Ofiara bezbożnych jest obrzydliwością, tym bardziej, gdy towarzyszą jej niewłaściwe motywy.[7]28Świadek fałszywy zginie, ostatnie słowo powie ten, kto słucha.[8]29Bezbożny przybiera zuchwałą minę, lecz prawy zabezpiecza sobie drogę wyjścia.30Przed PANEM nie ostoi się ani mądrość, ani rozum, ani rada.31Konia przygotowują na dzień bitwy, ale zwycięstwo należy do PANA.