Sprüche 23 | Het Boek

1 Wanneer u bij een hooggeplaatste aan tafel zit, let dan op wat u wordt voorgezet. 2 Beheers u als u een liefhebber van lekker eten bent, 3 laat u niet het hoofd op hol brengen door dat heerlijke eten, want weelde is maar al te verlokkelijk. 4 Doe geen moeite rijk te worden, u kunt uw gaven beter voor iets anders gebruiken. 5 Staar u niet blind op rijkdom, die in feite niets voorstelt. Rijkdom is ook maar vergankelijk. Zoals een vogel opvliegt, kan het weer verdwijnen. 6 Eet niet bij een vrekkig en jaloers mens, staar u niet blind op al zijn heerlijke eten. 7 Hij houdt zijn gedachten voor zichzelf en al nodigt hij u vriendelijk uit, in zijn hart meent hij dat niet. 8 U zou er spijt van krijgen dat u daar gegeten hebt en uw vriendelijke woorden zouden zijn verspild. 9 Praat niet tegen een dwaas, want hij heeft geen enkele waardering voor de wijsheid van uw woorden. 10 Houd u aan de morele grenzen die al van oudsher gelden en blijf van de bezittingen van wezen af. 11 Want God, hun Verlosser, is sterk, Hij zal hen tegen u in bescherming nemen. 12 Open uw hart voor wijze lessen en spits uw oren als er verstandig wordt gesproken. 13 Aarzel niet een jongen te straffen, van een pak slaag gaat hij echt niet dood. 14 Door hem af en toe te straffen kunt u hem voor de ondergang behoeden. 15 Mijn zoon! Reken maar dat ik blij ben als ik zie dat je je verstandig gedraagt. 16 Als ik je oprechte dingen hoor zeggen, zindert de blijdschap door mij heen. 17 Wind je niet op over zondaars, leef voortdurend in eerbiedig ontzag voor de HERE. 18 Want je kunt er zeker van zijn dat je een beloning wacht, je komt niet bedrogen uit als je op God vertrouwt. 19 Luister goed, mijn jongen! Wees verstandig en richt je volledig op Gods wil voor je leven. 20 Houd je afzijdig van drinkebroers en veelvraten, 21 want dat soort mensen staat armoede te wachten, hun roes brengt hen tot de bedelstaf. 22 Luister naar je vader die je heeft verwekt, en kijk niet op je moeder neer, wanneer zij oud geworden is. 23 Maak je de waarheid eigen tot elke prijs en houd haar, koste wat het kost, vast. Hetzelfde geldt voor wijsheid, onderwijzing en verstand. 24 Een rechtvaardige zoon doet zijn vader enorm veel plezier. Wie een wijze zoon krijgt, mag blij en dankbaar zijn. 25 Maak je vader blij en ook je moeder die jou ter wereld bracht. 26 Mijn zoon, stel je hart voor mij open en let goed op hoe ik leef. 27 Want een hoer is een diepe, verraderlijke gracht, en een vrouw die niet van jou is, is een smalle put waaruit geen ontsnapping mogelijk is. 28 Als een rover loert zij rond en zij is de oorzaak dat velen God ontrouw worden. 29 Wie klagen steen en been? Wie maken doorlopend ruzie en raken zonder reden verwond? Wie bekijken de wereld door roodomrande ogen? 30 Dat zijn de mensen die zich tot in de kleine uurtjes te buiten gaan aan wijn en sterkedrank. 31 Verlang niet naar de wijn, die rood fonkelt en heerlijk geurt in de beker, die drinkt wel heel gemakkelijk, 32 maar bijt uiteindelijk als een slang en spuwt gif als een adder. 33 Dan ga je kijken naar dingen die niet van jou zijn, en je mond zal vuile taal spuien. 34 Je voelt je dan alsof je op een schip bent en alles draait om je heen. 35 Je zult zeggen: ‘Ze hebben me geslagen en op me losgebeukt zonder dat ik iets merkte. Wanneer word ik weer wakker? Ik ben hard toe aan een slokje wijn.’

Český ekumenický překlad

— Zvaž, s kým máš co činit

1 Jestliže zasedneš k jídlu s vladařem, dobře rozvaž, co je před tebou. 2 Nasadíš si nůž na hrdlo, budeš-li nenasytný. 3 Nedychti po jeho pochoutkách, je to ošidný pokrm. 4 Neštvi se za bohatstvím, z vlastního rozumu toho zanech. 5 Jen letmo na ně pohlédneš, už není! Vždycky si opatří křídla, jak orel odlétne k nebi. 6 Nejez pokrm nepřejícího, nedychti po jeho pochoutkách! 7 Vždyť je to duše vypočítavá. Říká ti: „Jez a pij,“ ale jeho srdce s tebou není. 8 Snědené sousto zvrátíš a pokazíš svá vlídná slova. 9 Nedomlouvej hlupákovi, neboť pohrdne tvou prozíravou řečí. 10 Neposunuj dávné mezníky a nevstupuj na pole sirotků, 11 neboť jejich zastánce je mocný, on povede jejich spor proti tobě. 12 Ber si k srdci napomenutí a pozorně naslouchej výrokům poznání.

— Přijímej otcovské naučení

13 Nepřipravuj chlapce o trest! Nezemře, když mu nabiješ holí. 14 Nabiješ mu holí a jeho život vysvobodíš od podsvětí. 15 Můj synu, bude-li tvé srdce moudré, zaraduje se i moje vlastní srdce. 16 Zajásá mé ledví, když tvé rty budou mluvit, co je správné. 17 Ať tvé srdce nezávidí hříšníkům, ale ať horlí pro bázeň před Hospodinem po všechny dny. 18 Však to budoucnost ukáže! Tvá naděje nebude zmařena. 19 Ty, můj synu, poslouchej a zmoudříš, veď své srdce touto cestou: 20 Nebývej mezi pijany vína, mezi žrouty masa, 21 vždyť pijan a žrout přijdou na mizinu, dřímota je oblékne v cáry. 22 Poslouchej otce, on tě zplodil, a matkou nepohrdej, když zestárla. 23 Pravdu získej a nekupči moudrostí, kázní a rozumností. 24 Otec spravedlivého velice jásá, zplodil moudrého a raduje se z něho. 25 Ať se raduje tvůj otec i tvá matka, tvoje rodička ať jásá. 26 Můj synu, dej mi své srdce, ať si tvé oči oblíbí mé cesty. 27 Vždyť nevěstka je hluboká jáma, těsná studna je cizinka. 28 Číhá jak zákeřník a zaviní, že přibývá mezi lidmi věrolomných.

— Nevysedávej u vína

29 Komu zbude „Ach“ a komu „Běda“? Komu sváry? Komu plané řeči? Komu zbytečné modřiny? Komu zkalený zrak? 30 Těm, kdo se zdržují u vína, kdo chodí okoušet kořeněný nápoj. 31 Nehleď na víno, jak se rdí, jak jiskří v poháru. Vklouzne hladce 32 a nakonec uštkne jako had a štípne jako zmije. 33 Tvé oči budou hledět na nepřístojnosti, z tvého srdce budou vycházet proradné řeči. 34 Bude ti, jako bys ležel v srdci moře, jako bys ležel s rozbitou hlavou. 35 „Zbili mě a nic mě nebolí, ztloukli mě a nevím o tom. Až procitnu, vyhledám to zas a zase.“

Sprüche 23 | Het Boek Český ekumenický překlad

— Zvaž, s kým máš co činit

— Přijímej otcovské naučení

— Nevysedávej u vína